De mensenrechtenprijs Ludovic-Trarieux is vorige week toegekend aan Whaleed Abu Al-Khair. Abu Al-Khair is de advocaat van de Saoedische blogger Raif Badawi, die kritische blogs publiceerde en daarvoor werd veroordeeld tot tien jaar cel, een boete en duizend zweepslagen. Zelf zit Abu Al-Khair ook een lange gevangenisstraf uit.
Abu Al-Khair is oprichter van de Monitor of Human Rights in Saoedi-Arabië, een organisatie die opkomt voor maatschappelijke hervormingen en vrouwenrechten. Zijn huis was een vrijplaats waar hervormingsgezinden ideeën uitwisselden. Voor het organiseren van deze bijeenkomsten (‘diwaniah’s’) en een openlijke oproep tot hervormingen werd hij in 2013 gearresteerd. Toen hij weigerde publiekelijk zijn excuses aan te bieden veroordeelde een rechtbank in Mekka hem tot drie maanden cel vanwege ‘minachting van de rechtbank’.
Toch bleef hij op vrije voeten, tot zijn zaak werd overgeheveld naar een speciale rechtbank en de nieuwe terrorismewetgeving werd toegepast. Deze rechtbank veroordeelde hem op 6 juli vorig jaar tot vijftien jaar gevangenisstraf voor pogingen tot ‘het omverwerpen van het wettelijk gezag’, ‘schade toebrengen aan de staat en zijn wettelijke vertegenwoordigers’, ‘opruiing en belediging van de rechterlijke macht’, ‘het bekritiseren en beledigen van overheidsdienaren, het toebrengen van schade aan de reputatie van de koning en aanmoedigen van vijandigheid van internationale organisaties jegens het koninkrijk en verschillende ongefundeerde verklaringen daarover afleggen’, ‘oprichting van een organisatie zonder vergunning’ en ‘schending van de anti-cybercriminaliteitswetten’.
Aanvankelijk werd Abu Al-Khair veroordeeld tot vijtien jaar (waarvan vijf jaar voorwaardelijk), een reisverbod van vijftien jaar en een boete van ruim 45.000 euro. Maar de aanklager ging in beroep en op 15 januari besliste de appelrechter dat hij de volle vijftien jaar moest uitzitten. Abu Al-Khair erkent de speciale rechtbank niet en ging dus niet tegen de uitspraak in beroep.
De prijs Ludovic-Trarieux wordt jaarlijks door een jury van Europese advocaten toegekend aan een advocaat die ‘door zijn werk, activiteiten of lijden het respect voor mensenrechten verdedigt’ en werd in 1985 voor het eerst uitgereikt aan Nelson Mandela, die toen nog gevangen zat. Dit jaar zaten ook drie Nederlandse advocaten in de jury, onder wie de Amsterdamse oud-deken Germ Kemper. De prijs werd vernoemd naar de Franse advocaat en politicus Ludovic Trarieux (1840-1904), de advocaat van de ten onrechte van hoogverraad beschuldigde joodse officier Alfred Dreyfus.
Tatiana Scheltema