Vorige week werd rechtszaakplaats.nl gelanceerd, een website waar advocaten kunnen pitchen op zaken van bedrijven en consumenten. Een bericht van het Advocatenblad over mogelijke strijdigheid met gedragsregel 2 lid 2 leidde tot gemengde reacties. Een deel van de balie begrijpt niet waarom de marktplaats een probleem zou zijn. Anderen vinden het provisieverbod uit de gedragsregels duidelijk.
Floris Bannier legt in Zoals een behoorlijk advocaat betaamt (Maklu-uitgevers, 2010) de achtergrond van het provisieverbod in gedragsregel 2 lid 2 uit. ‘Het veelvoud aan verplichtingen, dat op een advocaat rust, vereist absolute onafhankelijkheid van de advocaat, vrij van alle druk, in het bijzonder op het stuk van eigenbelangen of van beïnvloeding van buitenaf,’ citeert Bannier uit de CCBE Code of conduct for European Lawyers. In Nederland is dit tot uitdrukking gebracht in gedragsregel 2 lid 1: ‘De advocaat dient te vermijden dat zijn vrijheid en onafhankelijkheid in de uitoefening van het beroep in het gevaar zouden komen.’ Lid 2 is volgens Bannier een voorbeeld van hoe zich dat risico zou kunnen voordoen: als advocaten een beloning of provisie toekennen of ontvangen voor het aanbrengen van opdrachten. ‘Advocaat, maak je niet afhankelijk van derden om aan zaken te komen,’ stelt Bannier.
Maar speelt dat als advocaten betalen voor een ‘contactmoment’ zoals advocaat Oscar van Oorschot, de oprichter van rechtszaakplaats.nl, het noemt? Dat is wat de dekens nu zullen onderzoeken. Verschillende advocaten reageren op LinkedIn dat zij niet zien hoe hun onafhankelijkheid geschaad wordt als ze betalen voor een lead of contactmoment. Ook trekken zij de vergelijking met adverteren: pitchen op dit platform vinden zij niet anders dan bijvoorbeeld Google Adwords. Voor anderen is het duidelijk dat gedragsregel 2 lid 2 hier op gaat, ook als het gaat om in contact komen met potentiële cliënten voor een eventuele nieuwe zaak. Als advocaten die via rechtszaakplaats.nl pitchen inderdaad in strijd met de gedragsregels zouden handelen, pleiten sommige advocaten voor aanpassing van de gedragsregels. Anderen willen meer weten over de grenzen van wat toegelaten is en over de achtergrond van de gedragsregels. Ook niet-advocaten reageren in de Linkedin groep van het Advocatenblad. Over het algemeen vinden zij dat er geen belemmeringen voor rechtszaakplaats.nl zouden moeten bestaan.
De oprichter van de site meldt dat de dekens hem gevraagd hebben om meer informatie ten behoeve van hun onderzoek, die hij naar eigen zeggen ‘uiteraard zal verstrekken’. De Nederlandse orde van advocaten laat in een reactie weten ‘alle innovatie binnen de rechtspleging’ te verwelkomen. ‘De NOvA kijkt met belangstelling uit naar de eerste resultaten van deze site. En of de wijze waarop de pitch wordt vormgegeven ook leidt tot een goede match tussen advocaat en cliënt.’
Nathalie Gloudemans-Voogd