Een rammelend ontslagdossier
Een enkele keer hoef je ter zitting je mond niet eens open te doen voor een optimaal resultaat. Dan knapt de rechtbank het karwei zelf wel op. Zoals vandaag, in de zaak die mevrouw H. heeft aangespannen tegen haar werkgever, de stichting Openbaar Primair Onderwijs Almelo (OPOA).
Als directeur van basisschool De Triangel raakte mevrouw H. eind 2013 verwikkeld in een arbeidsconflict. Zelf zegt ze dat het allemaal begon met een akkefietje met een van de ouders op school, die in de gemeenschappelijke medezeggenschapsraad zat en die positie gebruikte om bij het schoolbestuur een vuurtje tegen haar op te stoken. De stichting OPOA ziet het heel anders; die schermt ermee dat medewerkers en de adjunct-directeur van De Triangel eind 2013, met een bezoek van de onderwijsinspectie op til, aan de bel trokken omdat er van alles ontbrak op school: onderwijsplannen, leerplannen, enzovoort. Het gesprek daarover – nou ja, gesprek – liep erop uit dat mevrouw H. werd weggestuurd. In februari 2014 werd ze geschorst. Drie maanden later verlengde de stichting die schorsing en uiteindelijk volgde ontslag. Tegen alle drie beslissingen tekende de directeur beroep aan en daar zit ze nu tegenover de meervoudige bestuurskamer in Zwolle. Alleen is ze niet, man en medestanders zitten op de publieke tribune; ouders van De Triangel begonnen een actie om haar terug te krijgen, compleet met Facebookpagina.
‘In het primaire besluit,’ zegt de voorzitter, ‘staat dat mevrouw is geschorst vanwege het gebrek aan vertrouwen binnen het team en geconstateerde tekortkomingen. Wat waren dat dan voor tekortkomingen? We hebben hier twee positieve beoordelingen, uit 2010 en 2012, en een managementrapportage uit 2013. Daar staan wel wat zaken in, maar waaruit blijken nou die tekortkomingen?’
‘Daar is eigenlijk maar weinig documentatie over,’ moet de raadsvrouw van de stichting toegeven. ‘En hoe zit het met het ontbreken van vertrouwen?’ wil de rechter weten. ‘Er wordt gerefereerd aan een verslag van een teamvergadering waarin het vertrouwen is opgezegd. Ik heb hier ook een verslag van de medezeggenschapsraad waarin staat dat men vindt dat ze moet terugkeren en dat haar zwijgplicht moet worden opgeheven. Is het dan aannemelijk, dat gebrek aan vertrouwen?’
‘Dat heeft de directeur van de stichting ervaren tijdens die teamvergadering,’ zegt de raadsvrouw van OPOA. De rechter leest voor uit het verslag van de medezeggenschapsraad. ‘Wij zien graag dat mevrouw H. haar werkzaamheden zo spoedig mogelijk hervat. Daar lees ik toch niet echt wantrouwen uit.’
‘Ik heb begrepen dat er nogal wat medestanders van mevrouw H. in de medezeggenschapsraad zitten,’ zegt de advocaat. ‘Met name de ouders. Het personeel heeft zich op een gegeven moment daarvan gedistantieerd.’ ‘Maar dat zit niet in het dossier,’ merkt de rechter op. ‘Klopt.’
Het is eigenlijk een beetje pijnlijk, en bij de bespreking van de andere twee bestreden besluiten – verlenging van de schorsing, en vervolgens het ontslag – wordt het er niet beter op. Opnieuw pakt de rechter de CAO erbij, die ontslag rechtvaardigt als er sprake is van ernstige mate van onbekwaamheid.
‘Ik kom daarop,’ zegt de rechter, ‘omdat mevrouw H. in januari van de directeur van OPOA te horen heeft gekregen dat ze niet terug kon komen. Op dat moment stond voor haar blijkbaar vast dat mevrouw H. ernstig disfunctioneerde. Maar hoe kon ze daar op komen? Er staat wel een en ander in een auditrapport van april 2014, maar dat was toen nog niet beschikbaar. Ik zie wel dat de peildatum van die audit is verlegd naar december 2013. Waarom is dat gedaan? Die audit is toch niet om aan te tonen dat mevrouw H. niet functioneerde?’
‘Die audit was gericht op de vraag wat er kwalitatief en onderwijsinhoudelijk ontbrak op De Triangel,’ zegt de advocaat. ‘Maar wat was dan de reden om die datum te verplaatsen?’ houdt de rechter vol. ‘Dat weet ik niet,’ is het antwoord. ‘Maar de audit bevestigt wel de zorgen die het personeel in de herfst van 2013 uitte.’
‘Ik heb hier een personeelstevredenheidspeiling uit 2013,’ zegt de rechter. ‘Daarbij krijgt het schoolklimaat een 7,9 –het referentiecijfer is een 7,3 – en het management een 7,4 – het referentiecijfer is een 7,1. Als je daar nou naar kijkt, duidt dat op disfunctioneren?’ ‘Ik ben het met u eens dat het slecht of niet gedocumenteerd is.’ Het klinkt bijna hulpeloos. ‘Maar ik denk dat die cijfers dateren van voor de problemen, die in de eerste helft van 2013 zijn ontstaan.’
Zo gaat het nog even door. Over de kansen die mevrouw H. heeft gekregen voor een verbetertraject. Over vermeende berichten die de advocaat van mevrouw H. – die zelf kinderen heeft op De Triangel – op Facebook zou hebben geplaatst. Dan vinden de Zwolse rechters het genoeg. Ze trekken zich vijf minuten terug voor een voorlopig oordeel. Dat is klip en klaar in het voordeel van de ontslagen directeur: alle drie de beroepschriften zijn gegrond. ‘Nu u dit weet, kan de rechter u aanbieden dat u een mediationtraject in gaat,’ zegt de voorzitter. ‘Dan hoeven wij nu geen definitief oordeel uit te spreken.’ Voorlopige oordelen zijn smeerolie voor de dialoog. Mediation – beide partijen accepteren het grif. De rechters kunnen overgaan tot de orde van de dag.
Lars Kuipers