Wat is innovatie? ‘Het proces van innoveren omvat het geheel van menselijke handelingen gericht op vernieuwing van producten, diensten, productiepro-cessen enzovoort’, leert Wikipedia ons. Ik vind dit een leerzame definitie, omdat hierin menselijke handelingen centraal staan en zowel het middel áls het doel van innovatie vormen. Technologie is slechts één van de wegen daartoe.
Tijdens het eerste Innovatieplatform van de NOvA op 13 oktober vatte Bas Boris Visser (Clifford Chance) dit als volgt samen: ‘Het begint bij de vraag waarom verandering nodig is. Voor wie doe je dat? Kern is de vraag van de cliënt. De cliënt vraagt om verandering, om meer cliëntvriendelijke manieren om diensten te verlenen.’ Voor zover ik kon vaststellen was de hele zaal het daarmee roerend eens.
Tijdens de discussies tussen de panelleden onderling en met aanwezigen (zowel fysiek als via de live-uitzending op internet), viel me iets bijzonders op. Eigenlijk kunnen we de advocatuur grosso modo in tweeën verdelen: enerzijds zij die innovatie vooropstellen en vinden dat de gedragsregels daarin geen hindernis mogen zijn. En anderzijds zij die pleiten voor een heroriëntatie op wat een ‘moderne advocaat’ is en doet, om daarna te bezien welke ge-dragsregels eventueel moeten worden aangepast om die moderne advocaat in staat te stellen zijn werk optimaal te doen.
Hoewel deze verschillende benaderingen makkelijk kunnen botsen (en verwijten van nieuwlichterij of juist conservatisme dan snel gemaakt zijn), bleek tijdens het Innovatieplatform toch ook dat er een gemeenschappelijk uitgangspunt bestaat. Namelijk dat innovatie is wat de cliënt wil en verwacht. En dat de advocatuur die cliënt daarin wil faciliteren.
Dit stemt mij hoopvol voor de toekomst. De discussie over hoe, waarom en wanneer innoveren zal nooit af zijn. Het einde van de geschiedenis is wat dat betreft nog lang niet in zicht. En er zal ook altijd strijd blijven tussen de ‘rekkelijken’ voor wie het niet snel genoeg gaat en de ‘preciezen’ voor wie het juist te snel gaat. Maar de advocatuur heeft het belang van de cliënt nadrukkelijk vooropstaan. Zolang dat het geval blijft, gaat onze innovatie per definitie de juiste kant op.
Walter Hendriksen