Meer dan een derde van alle rechters in Nederland maakt zich grote zorgen over de aangekondigde bezuinigingen en vreest voor de kwaliteit van de rechtspraak. Wat gaan advocaten hiervan merken?
‘Dat zo enorm veel respondenten bezorgd zijn over de bezuinigingen vind ik gewoon griezelig,’ reageert Sjef van Swaaij (Van Swaaij Cassatie & Consultancy), advocaat bij de Hoge Raad, op de enquête onder 852 van de 2540 rechters in Nederland. Daaruit blijkt dat ruim negentig procent het oneens is met de geplande bezuinigingen en vreest voor de kwaliteit van de rechtspraak. Volgens hen ligt de focus te veel op productiedoelen, mogen rechters straks niet meer zelf inschatten hoeveel tijd ze voor een zitting willen reserveren (in 2018 moeten alle zaken 40 procent korter duren dan in 2013) en leidt een digitaliseringsproces als KEI ertoe dat er gekort gaat worden op personeel en gebouwen. Volgens 88 procent van de rechters die meededen aan het onderzoek, gaat dat leiden tot kwaliteitsverlies.
‘Reken maar dat advocaten dit gaan merken,’ zegt Van Swaaij. ‘Door tijdsdruk stijgt ongetwijfeld de kans op fouten doordat rechters zich minder zullen verdiepen in een dossier. Te vrezen valt ook dat de hoven om tijd te besparen bijvoorbeeld minder genegen zullen zijn om getuigen te horen, ofschoon daartoe een ter zake dienend en voldoende specifiek bewijsaanbod gedaan is.’ Je kunt het niet hard maken, zegt hij er meteen bij, maar je kunt ‘er de donder op zeggen’ dat het consequenties zal hebben. Stel dat 90 procent van alle chirurgen zou zeggen te vrezen door tijdsdruk minder goed te kunnen opereren – het land zou op zijn kop staan!’
Rob Oude Breuil (Van Damsté advocaten) die zich destijds verzette tegen de sluiting van een aantal rechtbanken, maakt zich ook zorgen al denkt hij dat rechters als ‘echte professionals’ altijd de benodigde tijd zullen nemen om zich een dossier eigen te maken ‘al is het in de avonduren.’ Wel gaat dat voor overbelasting van de rechterlijke macht zorgen, net als de bezuinigingen op het ondersteunend personeel. ‘Men verwacht veel van de digitalisering, maar KEI loopt nog steeds voor geen meter, dus hoe kun je daar een voorschot op nemen door mensen te ontslaan?’ Feitelijk is het misschien koffiedik kijken, vindt hij, maar zorgelijk klinken die geluiden van de rechters wel.
Daphne van Paassen