Verspreid over het land klinken verontwaardigde en boze reacties van advocaten op de geplande vergoeding van 1,5 of 3 punten voor bijstand tijdens politieverhoor vanaf 1 maart. ‘If you don’t even pay peanuts, you don’t even get monkeys.’
De Hoge Raad besliste in een uitspraak van 22 december dat verdachten vanaf 1 maart gewezen moeten worden op hun recht op een advocaat tijdens politieverhoor. Het ministerie van Veiligheid en Justitie heeft aangekondigd hier een vergoeding van 1,5 of 3 punten voor beschikbaar te stellen (1 punt staat voor 105,61 euro). Naar aanleiding van deze vergoeding schreef advocaat Rogier Hörchner op 12 februari een brandbrief aan algemeen deken Bart van Tongeren en waarnemend deken Bert Fibbe. Een van de punten waar Hörchner over valt is dat de vergoeding ongeacht de duur van het verhoor wordt gegeven. ‘Dat kan één verhoor zijn, op één dag. Dat kunnen zes verhoren zijn, op zes verschillende dagen, met zes keer reistijd. (..) Met andere woorden: zodra je je inschrijft voor de piketregeling ben je als advocaat gedragsrechtelijk verplicht om verdachten bij te staan en wordt, bijvoorbeeld indien er zes verhoren zijn plus reistijd, voor vijftien uur werk een vergoeding van anderhalf uur uitbetaald.’
Advocaat Sander Arts noemt de vergoeding voor de verhoorbijstand in zijn blog van 14 februari ‘ronduit verliesgevend’. ‘Als je als overheid niet bereid bent een redelijke vergoeding te betalen voor een ervaren strafrechtadvocaat, is die ook niet (meer) bereid zijn diensten te verlenen. Zeker na vele bezuinigingen de afgelopen jaren op de pro-deo bijstand. Ervaren strafrechtadvocaten doen dan niet meer mee aan bijstand. Al van meerdere kantoren heb ik die signalen ontvangen.’ Arts verwijst in zijn blog naar een eerder artikel waarin hij schreef: ‘If you pay peanuts, you get monkeys’. In het geval van de vergoeding voor verhoorbijstand geldt volgens Arts: ‘If you don’t even pay peanuts, you don’t even get monkeys’.
Hörchner verwijt de NOvA en de Nederlandse Vereniging van Strafrecht Advocaten (NVSA) tot nu toe niet daadkrachtig genoeg te hebben opgetreden. Volgens Hörchner is de enige oplossing dat de NOvA en de NVSA gezamenlijk naar buiten brengen dat de advocaten niet gaan meewerken aan deze regeling. ‘(..) tenzij er alsnog een vergoeding komt van een punt per gewerkt uur.’
Hörchner vraagt algemeen deken Bart van Tongeren en waarnemend deken Bert Fibbe uiterlijk 19 februari op deze oplossing te reageren. Als de NOvA niet bereid is een statement te maken ‘staan wij als kantoor dus daadwerkelijk in de kou en zullen wij onze deelname aan de piketregeling per 1 maart staken totdat een reële vergoeding is overeengekomen. Het feit dat daarmee ook verdachten in de kou staan, mogen orde en NVSA in dat geval op hun conto schrijven.’
Tijdens een bijeenkomst georganiseerd door de Haagse balie in het Haagse Paleis van Justitie op 5 februari bleek ook dat de praktische invulling van de verhoorbijstand bij politieverhoor advocaten grote zorgen baart. ‘We hebben advocatenbloed door onze aderen stromen, we willen onze cliënten bijstaan, maar er zijn wel grenzen,’ zei strafrechtadvocaat Groen (In ’t Veen Advocaten, Waddinxveen).
Volgens Geertjan van Oosten, voorzitter a.i. van de NVSA, heeft het geen zin om elkaar verwijten te maken. ‘We streven allemaal hetzelfde doel na. Er is één persoon die we hiervoor verantwoordelijk moeten stellen, en dat is minister Ard van der Steur.’
Van Oosten vindt ook dat een vergoeding van 1,5 tot 3 punten ‘bedrijfseconomisch onverantwoord is’. ‘Het laatste woord is hier ook nog niet over gezegd. Samen met de Nederlandse Vereniging van Jonge Strafrechtadvocaten (NVJSA) zijn we bezig met een actieplan om ervoor te zorgen dat er een redelijke vergoeding komt. We schuwen daarbij geen enkel middel. Te denken valt bijvoorbeeld aan stakingen van strafrechtadvocaten of het advies aan verdachten alleen nog maar te zwijgen tijdens politieverhoor.’
De NOvA wees in een persbericht van 12 februari op de noodzaak van adequate financiering, ‘zodat advocaten ook daadwerkelijk in staat zijn de gewenste bijstand te verlenen’. De vergoeding van 1,5 of 3 punten is volgens de NOvA niet toereikend omdat deze ‘onvoldoende rekening houdt met de daadwerkelijke tijdsbesteding door advocaten’.
Sabine Droogleever Fortuyn
