Twee tot vijf punten wil de minister strafrechtadvocaten nog wel toekennen voor verhoorbijstand. Maar dan komt de minister de strafrechtadvocatuur niet inhoudelijk tegemoet en moeten alle acties stoppen. ‘We zetten het kort geding dus door,’ zegt NVJSA-bestuurslid Eric Steller.
Gisteren vond overleg plaats bij het ministerie van Veiligheid en Justitie met degenen die verhoorbijstand ambtelijk begeleiden. De minister zelf was niet aanwezig, maar de ambtenaren zegden toe maandagavond nog met hem te praten. ‘Om half tien ’s avonds kwam het voorstel dat wij zouden moeten oproepen om alle acties te staken en het kort geding zouden moeten intrekken. Dan zou de minister ons niet inhoudelijk tegemoet komen, maar wel twee tot vijf punten toekennen aan verhoorbijstand,’ vertelt Eric Steller (Van Gessel Jonge Vos Hammerstein advocaten). ‘Als hij dacht dat hij ons voor 50 euro de mond kon snoeren, dan heeft hij het mis. We zijn geen strafrecht gaan doen voor het geld. Al onze inhoudelijke bezwaren blijven overeind en bovendien sluit ook deze vergoeding niet aan op de werkelijke tijdsbesteding.’
De minister wil niet inhoudelijk spreken over verhoorbijstand omdat er op dit moment een wetsvoorstel ter implementatie van de richtlijn raadsman bij verhoor bij de Tweede Kamer ligt. ‘De minister wil de parlementaire behandeling afwachten, maar die begint op z’n vroegst eind deze maand. Dat lost het probleem niet op: dat is nu. Ook in huis-, tuin- en keukenzaken gaat dit een groot drama worden,’ verwacht Steller.
Vanaf vandaag moet de politie verdachten erop wijzen dat zij recht op bijstand hebben bij het eerste verhoor. De nieuwe piketformulieren voor de Raad voor rechtsbijstand bevestigen dat advocaten slechts recht hebben op anderhalf punt en in sommige gevallen drie punten. Waar het ministerie die vergoeding ‘royaal’ noemt verwachten advocaten uren kwijt te zijn aan verhoren, verspreid over meerdere dagen.
‘Ze hebben geen flauw idee hoe lang verhoren duren,’ merkte Steller in de gesprekken met Veiligheid en Justitie. ‘En dat terwijl de begin- en eindtijden gewoon in het proces-verbaal staan. Maar het ministerie zei niet te weten of die voldoende betrouwbaar zijn; een ambstedig pv, alleen daarop al kan een rechter iemand jarenlang vastzetten! Als het ministerie de politie niet betrouwbaar genoeg acht, moeten wij juist bij de verhoren zitten en kunnen ingrijpen.’ Het ministerie start nu een monitor om te zien hoe lang de verhoren duren. ‘Maar toen bleek dat er niet nagedacht was over de verhoren na de piketfase. Die zouden onder het forfaitaire bedrag vallen. Dat zou betekenen dat je na bewaring altijd gratis verhoorbijstand moet leveren. Je schrikt echt van zo weinig kennis.’
De NVSA en NVJSA zetten het aangekondigde kort geding dan ook door. ‘We leggen zo snel mogelijk de laatste hand aan de dagvaarding. Een datum verwachten we vandaag of morgen,’ zegt Steller. Ondertussen hebben advocaten uit de noordelijke provincies aangekondigd geen verhoorbijstand te verlenen. Of andere arrondissementen zich hierbij aansluiten is nog niet bekend. ‘Weigeradvocaten worden we genoemd, maar ik zeg dan: weigerminister. We zitten als sinds 2011 om tafel. Is dit wetsvoorstel nou de implementatie van de richtlijn? Ik zie er niks van terug.’
De persvoorlichter van het ministerie van Veiligheid en Justitie belast met dit dossier was niet bereikbaar voor een reactie.
Nathalie Gloudemans-Voogd
Update 3 maart: het kort geding heeft plaats op 17 maart om 9.30.