De Tweede Kamer beslist aanstaande dinsdag of er ook nummerherkenning moet komen voor de veiligheidsdiensten AIVD en MIVD. Als de diensten dan zien dat ze een advocaat (of journalist) afluisteren, dan zouden ze daarmee moeten stoppen.
Een systeem van nummerherkenning is al ingevoerd voor de politie en de Dienst Justitiële Inrichtingen. Als er een bekend nummer van een advocaat onder de knop zit, dan worden de gesprekken niet afgetapt. Kamerlid Linda Voortman van Groen Links heeft deze week een motie ingediend dat de AIVD en MIVD ook met dit systeem moeten gaan werken. Vanuit de advocatuur wordt daar al langer op aangedrongen.
Minister Plasterk (Binnenlandse Zaken, PvdA) is tegenstander van de invoering van nummerherkenning voor veiligheidsdiensten. Hij zei in de Kamer dat het ‘in een zeer, zeer zeldzame situatie’ mogelijk moet blijven om advocaten af te luisteren. ‘Wij vinden het onwenselijk om absoluut uit te sluiten dat er passief of actief een tap kan plaatsvinden op een advocaat.’
Plasterk heeft in zijn tijdelijke regeling voor het afluisteren van advocaten en journalisten door inlichtingendiensten ook geen bepaling opgenomen over nummerherkenning. De regeling kwam er nadat de rechter vorig jaar in twee instanties had bepaald dat de AIVD buiten haar boekje was gegaan bij het aftappen van advocatenkantoor Prakken d’Oliveira.
Volgens Groen links en D66 vertoont de tijdelijke regeling van Plasterk nog een manco. De toetsingscommissie die achteraf moet bekijken of veiligheidsdiensten advocaten had mogen afluisteren, is volgens beide partijen niet echt onafhankelijk. Daarin zit namelijk ook de voorzitter van de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD). De CTIVD toetst vóóraf al of luistervinken van AIVD en MIVD advocaten kunnen aftappen. Als de CTIVD-voorzitter ook, als lid van de toetsingscommissie, achteraf klachten gaat beoordelen over afluisterpraktijken waarvoor hij al het fiat heeft gegeven, dan is er geen sprake van een objectief oordeel.
Groen Links en D66 willen dat de CTIVD-leden geen zitting nemen in de toetsingscommissie. De Kamer stemt aanstaande dinsdag ook over een motie van beide partijen en de SP dat tapstatistieken van de veiligheidsdiensten alsnog openbaar moeten worden.
Maarten Bakker