Een verdedigende reactie op de aanslagen in Brussel mag aanleiding zijn om Meld Misdaad Anoniem te bellen, twitterde operationeel expert van de politie in Rotterdam @HJ_Hoekman. En politici willen wetgeving om het verheerlijken van terrorisme strafbaar te stellen. Gevaarlijk, vinden advocaten.
‘De ruimte om juist in alle openheid gedachten en meningen te uiten en welk geloof dan ook te belijden, is de kracht van onze vrije samenleving,’ zegt internationaal strafrechtadvocaat Bart Stapert. De advocaat die Jordi de Jong bijstond in het jihadproces reageert op de oproep van @HJ_Hoekman om verdedigende reacties op de recente aanslagen bij Meld misdaad Anoniem te melden. Vrijheid van meningsuiting moeten we koesteren, zegt Stapert. ‘Want juist daarmee onderscheiden we ons van het type samenleving dat bijvoorbeeld IS nastreeft. De oplossing van de terroristische dreiging ligt niet in het beperken van onze vrijheden, maar juist in de moed om ze met kracht te blijven verdedigen en uit te dragen.’
Ook strafrechtadvocaat Babur Beg reageert verontwaardigd op de oproep van @HJ_Hoekman. ‘Griezelig als de politie meteen mensen die een afwijkende mening verkondingen kennelijk wil vervolgen.’
Vrijheid van meningsuiting kent uiteraard wel grenzen. Zo is het zaaien van haat en het oproepen tot geweld strafbaar. ‘Maar alleen begrip tonen of zelfs het verdedigen van aanslagen is niet strafbaar en zou dat ook niet moeten zijn,’ zegt Stapert.
Al voor de aanslagen in Brussel kwam CDA-Kamerlid Mona Keijzer met een initiatiefwetsvoorstel om de verheerlijking van terrorisme onder bepaalde voorwaarden strafbaar te stellen. De Raad voor de rechtspraak publiceerde maandag 21 maart een wetgevingsadvies met daarin vele bezwaren tegen het voorstel. De Raad vindt dat niet duidelijk wordt gemaakt hoe dit voorstel moet worden gezien ten opzichte van de vrijheid van meningsuiting. ‘Als iemand wordt verdacht van het verheerlijken van een misdrijf, waarvan niet middels een rechtelijke uitspraak vaststaat dat het echt is gepleegd en ook dat het om een terroristische daad gaat, hoe kan de rechter de strafbaarheid van het verheerlijken dan vaststellen?’, vraagt de Raad voor de rechtspraak zich af.
‘Nu al beschikt het Openbaar Ministerie over een breed instrumentarium om strafrechtelijk in te grijpen als dat nodig is,’ zegt Thomas Felix, strafrechtadvocaat en voorzitter van de Vereniging van Jonge Strafrechtadvocaten. ‘Tegen die achtergrond voegt het niets toe om het enkel uiten van een mening, hoe strijdig die mening ook is met westerse opvattingen, strafbaar te stellen. Het beperkt enkel het publieke debat.’
De adviescommissie strafrecht van de Nederlandse orde van advocaten (NOvA) adviseert het wetsvoorstel dat verheerlijken van terrorisme strafbaar stelt, in te trekken. De algemene raad van de NOvA sluit zich bij dit advies en de overwegingen aan. Dat schreef de Nederlandse orde van advocaten in een brief van 19 februari aan Mona Keijzer. Volgens het advies onderscheidt het wetsvoorstel van Keijzer zich te weinig van het voorstel dat in 2005 op tafel lag en na hevige kritiek werd ingetrokken. Ook vindt de adviescommissie het voorstel een te grote inbreuk op de vrijheid van meningsuiting en een te groot obstakel voor het politieke debat.
Sabine Droogleever Fortuyn
