Of een advocaat die beperkt op de hoogte is, of geen advocaat. Die keuzes zag de rechtbank vandaag na drie uur overleg over het aanhoudingsverzoek van Aydin C., nadat zijn raadsman zich gisteren gedwongen zag de verdediging neer te leggen. Onbegrijpelijk en in strijd met het recht op een eerlijk proces, noemen advocaten de beslissing.
Aydin C. wordt onder andere verdacht van 39 gevallen van ‘sextortion’. Na een vertrouwensbreuk met de vorige advocaat Christiaan van Dijk nam Robert Malewicz eind maart de verdediging over. Malewicz diende meerdere verzoeken om aanhouding in die alle werden afgewezen. De advocaat van Cleerdin en Hamer vroeg om aanhouding vanwege het omvangrijke en complexe dossier.
Malewicz: ‘Het is een gigantisch dossier van ruim 21.000 pagina’s. En het is ook een complex dossier. Alleen al alles te lezen zou 90 pagina’s per uur, acht uur per dag, zeven dagen per week en dat een maand lang kosten.’ Malewicz had een maand de tijd gekregen, maar behalve het dossier bestuderen, moest hij een deskundige raadplegen, nadere onderzoekswensen moesten worden geformuleerd, Malewicz moest de uitleveringsprocedure bestuderen en de strategie en wensen met de verdachte bespreken. De rechtbank wilde de zaak niet langer aanhouden, waarna de advocaat de verdediging neerlegde. ‘Ik heb gezegd dat ik de verantwoordelijkheid voor deze verdediging niet kon dragen,’ zegt Malewicz. ‘Het is dus niet zo dat Aydin C. met mij gebroken heeft.’
Vanmiddag overlegde de rechtbank bijna drie uur en besloot uiteindelijk de zaak maandagmiddag door te zetten zodat er nog een halve dag is om een advocaat te vinden. Is die er tegen maandagochtend niet, dan zal een advocaat worden toegevoegd, die als procesbewaker bij de zitting zal zijn. ‘Dan komt een advocaat er dus een beetje bij zitten en dat noemen ze een eerlijk proces. Onbegrijpelijk,’ zegt Malewicz. ‘De rechtbank handelt hiermee in strijd met uitspraken van de Hoge Raad en het EHRM, want bij een recht op een eerlijk proces moet het gaan om een advocaat die ook feitelijk rechtsbijstand kan verlenen. Dat is een materiële norm en geen formele norm.’ Malewicz vindt de opstelling van de rechtbank kwalijk: ‘De rechtbank legt nu een spoorboekje voor de verdediging op waar geen redelijk denkend mens in mee kan gaan. Zij willen bepalen hoe Aydin C. zijn verdediging moet voeren.’
‘Onbegrijpelijk,’ reageren advocaten via Twitter op de beslissing. Ook Geertjan van Oosten, interim voorzitter van de NVSA, vraagt zich af of er wel sprake is van een fair trial. ‘Ik begrijp niet waarom de rechtbank niet meegaat in dat aanhoudingsverzoek. Malewicz was de eerste nieuwe advocaat in deze zaak. Het is niet zo dat de verdachte zeven keer van advocaat is gewisseld. Ik ken Malewicz als een gedegen en weloverwogen advocaat en hij heeft echt een punt.’ Van Oosten noemt het ‘belachelijk’ als er maandag een advocaat als een soort procesbewaker bij de zitting zal zijn; geen enkele advocaat zal zich voldoende kunnen voorbereiden. ‘Wat ga je doen?’ vraagt Van Oosten zich af. Bovendien voorziet Van Oosten tuchtrechtelijk verwijtbaar handelen. Aydin C. wil namelijk geen andere advocaat dan Malewicz.
Nathalie Gloudemans-Voogd
Update 2 mei 2016: omdat het de rechtbank niet gelukt is een advocaat voor Aydin C. te vinden wordt de zaak aangehouden voor onbepaalde tijd.