Het Wetsvoorstel bescherming erfgenamen tegen schulden is op 7 juni door de Eerste kamer als hamerstuk afgedaan. De wet beoogt erfgenamen beter te beschermen tegen schulden door gedragingen die leiden tot zuivere aanvaarding in te perken. Daarnaast komt er een uitzonderingsclausule die zuiver aanvaard hebbende erfgenamen moet beschermen tegen onverwachte schulden.
Op grond van de huidige wettelijke regeling kunnen erfgenamen een nalatenschap aanvaarden of verwerpen. Aanvaarden kan zuiver of beneficiair (ook wel onder voorbehoud van boedelbeschrijving). Na een zuivere aanvaarding kan de erfgenaam vrij beschikken over alle goederen van de nalatenschap, maar is hij ook verplicht de schulden van de nalatenschap voor zover ze op hem rusten ten laste van zijn overige vermogen, te voldoen.
Om zuiver of beneficiair te aanvaarden of te verwerpen moet de erfgenaam een verklaring afleggen bij de griffie van de rechtbank. Van zuiver aanvaarden is echter ook sprake als de erfgenaam zich gedraagt alsof hij ondubbelzinnig en zonder voorbehoud de erfenis heeft aanvaard. Het is niet altijd duidelijk welke handelingen wel en welke niet leiden tot een zuivere aanvaarding. Dit kan aldus ook onbewust gebeuren, met alle mogelijk negatieve financiële gevolgen van dien.
De Wet bescherming erfgenamen tegen schulden, die op 1 september 2016 in werking treedt, biedt hier op twee manieren bescherming tegen. In de eerste plaats wordt verduidelijkt wanneer sprake is van zuiver aanvaarden en wordt het soort gedragingen dat daartoe leidt, beperkt. Alleen in geval de erfgenaam beschikkingshandelingen verricht door goederen van de nalatenschap te verkopen, bezwaren of op andere wijze aan het verhaal van de schuldeisers te onttrekken, is nog sprake van zuiver aanvaarden.
Daarnaast beschermt de wet tegen onverwachte schulden. Dit zijn schulden die de erfgenaam niet kende en ook niet hoefde te kennen op het moment dat hij de nalatenschap zuiver aanvaardde. Als een dergelijke schuld na verloop van tijd alsnog opkomt, kan de erfgenaam de kantonrechter verzoeken hem te machtigen om de nalatenschap alsnog beneficiair te mogen aanvaarden of, als de nalatenschap al is verdeeld, om hem te ontheffen van zijn verplichting de onverwachte schuld uit zijn eigen vermogen te voldoen.
Christiane Verfuurden, advocaat bij Schakenraad Advocaten en lid van de advocatenredactie van het Advocatenblad.