Een gezinsadvocaat, waarbij een advocaat beide ouders bijstaat tijdens een echtscheiding, kan strijd opleveren met Gedragsregel 7. Dat zei lid van de algemene raad van de NOvA Leonard Böhmer tijdens een rondetafelgesprek op 9 juni in de Tweede Kamer over het rapport van de Kinderombudsman ‘Verkenning naar de kindvriendelijke advocatuur’.
De meerwaarde van de in het rapport van de Kinderombudsman genoemde gezinsadvocaat ziet Leonard Böhmer, lid van de algemene raad van de Nederlandse orde van advocaten (NOvA) niet, zegt hij. ‘Veel echtscheidingen worden al door één advocaat gedaan, alleen als ouders er echt niet uitkomen gaat dit niet.’ Böhmer wijst erop dat een advocaat partijdig is. ‘Volgens Gedragsregel 7 kan een advocaat voor beide ouders optreden, tenzij belangen van ouders te zeer botsen.’
Het belang van het kind in een echtscheidingszaak stond centraal tijdens de bijeenkomst van de vaste Kamercommissie van Veiligheid en Justitie op donderdagochtend 9 juni. Vertegenwoordigers van onder meer de advocatuur, rechterlijke macht, Raad voor de Kinderbescherming, Jeugdzorg Nederland, Netwerk Notarissen en Beroepsorganisatie Kindbehartiger en de Kinderombudsvrouw verkenden de problematiek die er voor een kind bij een echtscheidingszaak kan komen kijken en praten Kamerleden bij. Het rapport van 30 maart 2016 van Kinderombudsman, Marc Dullaert ‘Verkenning naar de kindvriendelijke advocatuur’ waarin de rol van advocaten bij scheidingen wordt besproken, was aanleiding van de bijeenkomst.
Dullaerts opvolger, Kinderombudsvrouw Margrite Kalverboer, benadrukte in aanvulling op het rapport dat in geval van scheiding het belang van het kind voorop moet staan en dat het VN Kinderrechten comité daar heel duidelijk over is. Dat belang is volgens Kalverboer ook heel concreet te maken. Kalverboer pleit ook voor een kind assessment waarbij aan het begin van een echtscheidingsprocedure het belang van het kind wordt vastgesteld. Alle professionals kunnen daar vervolgens weer vanuit gaan.
De Kinderombudsvrouw sprak haar interesse voor de introductie van een gezinsadvocaat uit. ‘Met een pilot zou ik graag willen onderzoeken of dat werkt. Maar je zou ook met twee advocaten kunnen werken als het belang van het kind goed is vastgesteld en door beide advocaten als uitgangspunt worden genomen.’
De conclusie uit het rapport van de Kinderombudsman dat het aantal vechtscheidingen, waarbij kinderen zijn betrokken, in de afgelopen jaren is toegenomen, is volgens Pauline Montanus, lid van de adviescommissie familie- en jeugdrecht van de NOvA, onjuist. ‘Niet elke echtscheiding is een echtscheiding op tegenspraak, niet elke echtscheiding op tegenspraak is een vechtscheiding. Van de 36.000 echtscheidingen in 2015, was slechts 14 procent op tegenspraak. Niet alle echtscheidingen op tegenspraak zijn vervolgens meteen vechtscheidingen.’
Onder advocaten die echtscheidingszaken doen, valt er nog veel te verbeteren volgens Johan Visser, teamvoorzitter Familie bij de Rechtbank Den Haag en lid van het Landelijk Overleg Vakinhoud Familie (LOVF). ‘Er zit nog teveel kaf onder het koren in de advocatuur.’ Waarop AR-lid van de NOvA Böhmer direct zei: ‘Geef ons maar namen en rugnummers.’
Böhmer zei na afloop van de bijeenkomst: ‘Er zijn protocollen voor wat rechters kunnen doen als ze tegen een advocaat aanlopen die niet capabel is. Rechters kunnen namen bij de dekens doorgeven. Dit zijn verwijten zonder namen. Daar kan ik niets mee. Ik vind het gek dat nota bene een rechter iets roept zonder bewijs.’
Volgens Böhmer is het van belang dat er een breed multidisciplinair forum betrokken is bij de afwikkeling van een echtscheiding. ‘Een scheiding is complex. Er is niet één professional die alle kennis en kunde in zich heeft om het probleem op te lossen. Een gespecialiseerde advocaat kan dat proces prima begeleiden in samenspraak met ander specialisten. ’
De bijeenkomst kan gelden als een begin van de discussie over de rol van het kind in een echtscheidingszaak. Veel aspecten van de discussie vragen om een vervolg. Eind deze maand komt er een kabinetsreactie op het rapport ‘Verkenning naar de kindvriendelijke advocatuur’ van 30 maart 2016 van de Kinderombudsman.
Sabine Droogleever Fortuyn
