Kort en goed: Europese kantoren zullen de slag om multinationals verliezen en daarna de strijd om de kleinere cliënten. Dit zal niet lang meer op zich laten wachten. Over tien jaar is het huidige Europese advocatuurlijke landschap niet meer dan een aflevering van Downton Abbey.
Wat cijfertjes: Amerika telt sinds 2013 vele honderden legal-tech start-ups en bestaande toeleveranciers. Goed voor een slordige USD 150 miljoen aan venture capital investeringen. En dat is een hoop poen vergeleken met Europa. Duitsland heeft bijvoorbeeld slechts tien legal-tech leveranciers. Nederland telt louter twee leveranciers. Europese advocatenkantoren zijn om die reden langzamer met het adapteren van technische vernieuwingen. Hoe is dat mogelijk? Volgens BCG speelt mee dat in Amerika strenge richtlijnen bestaan voor bewijsvergaring door document disclosure tijdens een discovery fase waardoor de behoefte aan automatisering toenam. Daarnaast is het veel eenvoudiger om in Amerika toegang te krijgen tot venture capital en de Engelse taal is nu eenmaal de lingua franca in mondiaal zakendoen.
Grote Amerikaanse advocatenkantoren (> honderd advocaten) voeren sneller nieuwe technologieën in dan hun Europese gildebroeders. Zo ontwikkelen ze soms eigen technische oplossingen, zetten zelf legal-tech incubators op of investeren in start-ups met interessante technologieën. Europese kantoren lopen hier ver op achter en gaan meestal pas over op legal-tech innovaties wanneer zij daartoe gedwongen worden door de corporate legal departments van hun grootste cliënten. Die willen vooral lagere tarieven betalen. Bevalt hen de dienstverlening niet? Dan kopen ze desnoods rechtstreeks legal-tech oplossingen in en omzeilen de advocaat integraal.
Waar moet dit heen? BCG verwacht over tien jaar een geheel ander landschap. Om marktaandeel en winstgevendheid te bewaren, moeten zowel de kleine als de grote Europese kantoren de kernelementen van hun businessmodel opnieuw overdenken. Grote kantoren krijgen steeds meer concurrentie van boetiekkantoren in niche markten of van legal-process outsourcing providers. Maar de grootste verandering komt vanuit de cliënten. De uurtarieven moeten omlaag en de service moet omhoog. Daarbij geldt dat cliënten weten dat momenteel al tussen de dertig en vijftig procent van een dossier geautomatiseerd kan worden via tech-based producten.
In het advocatenkantoor van morgen is de advocaat een dossiereigenaar en zal hij primair samenwerken met interne projectmanagers. Deze projectmanagers werken samen met externe outsourcing partners (kostenefficiënte contract review in India). De projectmanager wordt bijgestaan door paralegals. De advocaat werkt samen met de interne techmanager die verantwoordelijk is voor het geautomatiseerde deel van het dossier en die een helpdesk aanstuurt. Voor de Beroepsopleiding Advocaten betekent dit dat naast de traditionele juridische vaardigheden primair aandacht moet worden gegeven aan business-, projectmanagement, algemene technische vaardigheden, databasemanagement, statistiek, analyse en digitale communicatie. Wen er maar aan: het is The Dawning of the Age of In Absentia voor Europese advocaten.