Het Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten (NJCM) en vredesorganisaties PAX en Stop Wapenhandel zijn in beroep gegaan tegen de verstrekking van een wapenexportvergunning door de Nederlandse regering. De organisaties stellen dat de vergunning niet verleend had mogen worden. De regering heeft volgens hen niet of onvoldoende naar de mensenrechten gekeken en de vergunning gaat voorbij aan de betrokkenheid van Egypte bij de oorlog in Jemen.
In september 2015 schreef de regering aan de Tweede Kamer dat ze een vergunning had verleend voor de export van militair materieel voor de Egyptische marine. Het gaat om de levering van moderne radarsystemen voor nieuwe oorlogsschepen die in Frankrijk worden gebouwd. De order heeft een waarde van meer dan 34 miljoen euro. In de brief van de regering staat weliswaar dat in Egypte ‘ernstige mensenrechtenschendingen’ plaatsvinden, maar dat die geen verband houden met het uit te voeren militair materieel. Dit omdat de wapens aan de marine, en niet aan het leger worden geleverd. Daarmee lijkt de regering geen rekening gehouden te hebben met de blokkade van Jemen, waar de Egyptische marine aan deelneemt, en met berichten dat de Egyptische marine op vluchtelingenboten heeft geschoten, stellen de bezwaarmakers.
Nederland is verplicht om vergunningen voor wapenexport te toetsen aan mensenrechten en aan internationale verdragen. Het NJCM meent dat de regering de mensenrechtentoetsen bij deze vergunning niet, of niet goed, heeft toegepast. Ook denkt het NJCM dat de regering de feiten, met name rond de situatie in Jemen, onvoldoende of niet heeft meegewogen.
Het eerdere bezwaar dat de drie organisaties indienden, werd niet ontvankelijk verklaard. De regering stelt dat de organisaties geen belang hebben bij deze bestuursrechtprocedure. Eerder werden PAX en Stop Wapenhandel echter niet ontvankelijk verklaard door de civiele rechter omdat ze, volgens de civiele rechter en de regering, bij de bestuursrechter moeten zijn.
Advocaat Jelle Klaas van PILP-NJCM: ‘Als organisaties als het NJCM, PAX en Stop Wapenhandel geen bezwaar tegen een dergelijke vergunning kunnen aantekenen, dan kan niemand dat doen’. De organisaties vinden dat het mogelijk moet zijn een juridische discussie aan te gaan wanneer mensenrechten in het geding zijn. Ze hebben niet alleen beroep aangetekend bij de bestuursrechter, maar vragen ook om een voorlopige voorziening bij de rechtbank in Haarlem om de vergunning te schorsen en zo de levering van de wapens te bevriezen totdat er een besluit genomen is over de ontvankelijkheid.