Dankzij de enorme vlucht van de wetenschap kan het NFI steeds nauwkeuriger daders na soms lange tijd alsnog aanwijzen. Dat is waardevol voor slachtoffer, nabestaanden en daarmee voor de rechtsstaat. Het is billijk en humaan voor slachtoffer en nabestaanden dat ne bis in idem verminderd geldt voor ernstige misdrijven zoals pedofilie of moord.

Ondanks de verharding en toename van de criminaliteit met als gevolg een afnemend veiligheidsgevoel, wordt ‘vergelding’ in met name de meervoudige kamer vaak getemperd. Hierdoor wordt de kloof tussen rechterlijke macht en burger onnodig voortgezet. Dit wordt veroorzaakt doordat – formeel gesteld – de scheiding der machten door de wetgever is verwaarloosd. Daarom moet evenwichtig en frugaal toezicht op de rechtelijke macht worden gerepareerd om haar onafhankelijkheid blijvend te garanderen en te beschermen tegen populisme.

Het Nederlandse strafrechtsysteem is gebaseerd op de onschuldpresumptie. Dit rechtsbeginsel is sacrosanct en verankerd in internationale verdragen. Om balans te houden in het strafproces, blijft een verdergaande actieve participatie van slachtoffers of nabestaanden tijdens de inhoudelijke behandeling essentieel.

Vanwege de sterk groeiende digitale technieken ontstaan dagelijks nieuwe vormen van (ernstige) criminaliteit. Benoemen we de roze olifant in de kamer dan is slechts één conclusie mogelijk: het wetgevingsproces werkt per definitie te langzaam. Daardoor is cybercrime zo lastig aan te pakken. Voor sommige zware cybercrimes moet de nulla poena-regel terzijde worden geschoven. Het is raadzaam aansluiting te zoeken bij het ius non scriptum.

Het vertrouwen in de Nederlandse advocatuur is groot. Van de balie wordt niets minder verwacht dan een onvoorwaardelijke verdediging van de cliënt. Het malle externe toezicht op de advocatuur komt per direct te vervallen. Openbaar Ministerie, advocatuur en de magistratuur zullen intensiever en efficiënter samenwerken met inachtneming van hun staatsrechtelijk gewaarborgde positie. Dit waarborgt onder andere het evidente rechtsbeginsel habeas corpus doordat uitzicht- en eindeloze beroepsprocedures bij internationale rechtscolleges niet langer nodig zijn. Het bevordert bovendien de rechtsdoelmatigheid.

Participerend burgerschap ‘bruist’ in de samenleving. Aan de basis staat vrije en vreedzame participatie die is gebaseerd op de rentmeesterschapsgedachte. De burgerschapspresumptie die hieraan ten grondslag ligt, is gewaarborgd door universele mensenrechten zoals vastgelegd in het EVRM, IVBPR en het IVESCR. Om hiervan optimaal te kunnen genieten, moet het rechtssubject zich bekwamen in zijn/haar wettelijk gewaarborgde vrijheden. Bij (structurele) gebreke hieraan hebben sommige mensenrechten een opschortend karakter. Dit geldt alleen in zéér uitzonderlijke gevallen en enkel bij notoir participerend burgerschap verstorende rechtssubjecten.

Hebt u bij het bovenstaande lezende instemmend geknikt? Gefeliciteerd, u hebt de rechtsstaat om zeep geholpen. Ga niet langs start maar direct door naar een Noord-Koreaanse partijfunctie.

Harry Veenendaal

Columnist

Profile page
Advertentie