Het hof van discipline heeft op 17 oktober een advocaat van het tableau geschrapt vanwege gebrek aan eerbied voor rechters. ‘Verontrustend,’ vindt advocaat Weening uit Rotterdam.
Na enige aarzeling – ben ik niet de volgende die aan de beurt is? – waag ik het toch mij kritisch uit te laten over een uitspraak van het hof van discipline van 17 oktober 2016. Een (heel lastige) advocaat werd hierin van het tableau geschrapt vanwege gebrek aan eerbied voor de rechters.
Dit gebrek aan eerbied bestond uit het voeren van (wrakings-)procedures en met name een klachtprocedure, waardoor de (beklaagde) rechters in hun ‘persoonlijk welbevinden’ zouden (kunnen) worden aangetast. Het voert te ver om de uitspraak hier in zijn geheel te analyseren. De lezer wordt – ook in zijn eigen belang – aangeraden dit zelf te doen. De uitspraak is om twee redenen verontrustend. Allereerst kent het hof van discipline kennelijk (de gevoelens van) rechters wel erg veel bescherming toe, zelfs in een procedure, waar de rechters zelf (beklaagde of gewraakte) ‘partij’ zijn. Voorts vindt het hof nogal snel dat bewoordingen/gedragingen/procedures van een advocaat moeten leiden tot de ultieme sanctie van schrapping. Want waar en wanneer heeft de collega zich zo ernstig misdragen. In de rechtszaal? Op een (openbare) zitting? In een publiek debat?
Welnee. Het hof lijkt het haar het zwaarst aan te rekenen dat zij het gewaagd heeft een klacht in te dienen bij de procureur-generaal bij de Hoge Raad (met daarbij kopieën van deze klacht naar de diverse hofpresidenten en dekens). Het hof bekreunt er zich daarbij in het geheel niet om of de klacht terecht zou kunnen zijn, laat zelfs niet meespelen dat klaagster gebruikt maakt van een haar toekomend recht, doch overweegt slechts dat deze klacht ‘vanwege het persoonlijke schadelijke karakter daarvan, grote impact kan hebben op het persoonlijk welbevinden van de raadsheren en hen kan belemmeren in hun ambtsuitoefeningen’.
Saillant daarbij is dat één van de twee wrakingsverzoeken van het hof Amsterdam wèl was toegewezen, hetgeen in ieder geval betekent dat de geschrapte collega niet alleen in haar oordeel stond dat de rechtspraak niet feilloos was verlopen. Ik vrees dat een advocaat, die nu een klacht over een rechter durft in te dienen of een wrakingsverzoek doet, het risico loopt de volgende boodschap te krijgen: ‘De rechter was niet blij met uw klacht/wrakingsverzoek, dus u bent geschrapt’. Hiermee vond het hof de bescherming van (het welbevinden van) rechters nog niet voldoende gewaarborgd. Ook iedere kritische uitlating over een rechter, in woord of geschrift, kan fataal (voor de advocaat) zijn! Want hoe erg is de collega zich te buiten gegaan in haar kwalificaties van de rechters en hun houding? Heeft zij zich godslasterlijk of strafrechtelijk beledigend uitgelaten?
Welnee. In de uitspraak heeft het hof een aantal door de collega gebruikte termen geciteerd, waaronder ‘wonderlijke lezing (van haar fax)’, ‘bizar’, ‘ver onder de motiveringsdrempel’, ‘handje onbegrijpelijke overwegingen’, ‘schofferend en intimiderend opstellen’, en ‘zwaar geschoffeerd’. Toegegeven, er zijn ook wat scherpere bewoordingen in de uitspraak opgenomen, maar menig advocaat zal toch ook wel eens één of meerdere van bovenstaande termen hebben gebruikt?
De uitspraak is veiligheidshalve natuurlijk ook nog voorzien van een extra argument. De bestrafte collega heeft onvoldoende meegewerkt aan een bezoek van de deken aan haar kantoor. (Haar verweer hiertegen, dat dit bezoek uitsluitend was bedoeld om haar te stoppen/te intimideren, wordt door het hof eenvoudig terzijde geschoven door de opmerking dat het hof niet kan beoordelen of dit bezoek wel of niet toevallig was.)
De orde maakt zich regelmaat sterk voor collega’s in het buitenland, voor wie het werk onmogelijk of moeilijk wordt gemaakt, vanwege hun houding en werkzaamheden die de autoriteiten niet welgevallig zijn. Het is dan ook ontluisterend om te zien dat in eigen land een advocaat, niet vanwege criminele activiteiten of benadeling van cliënten, maar alleen omdat zij een lastpost is, zo makkelijk wordt kaltgestellt.
Mr. E.R. Weening
Andel advocaten
Rotterdam, 1 november 2016