SP-Kamerlid Michiel van Nispen heeft vandaag een initiatiefwetsvoorstel ingediend om een aparte begroting voor de Raad voor de rechtspraak te realiseren. Begrotingstechnisch maakt de Rechtspraak nu onderdeel uit van de begroting van het Ministerie van Veiligheid en Justitie. Dat doet volgens Van Nispen onvoldoende recht aan de onafhankelijke positie van de derde staatsmacht.
Met het wetsvoorstel beoogt Van Nispen ‘een heldere scheiding aan te brengen tussen de begroting van het Ministerie van Veiligheid en Justitie en die van de Raad voor de rechtspraak’. Daartoe stelt hij voor de Comptabiliteitswet 2016 aan te passen. Daarin is vastgelegd dat er colleges zijn die een eigen begroting hebben. Dat is bijvoorbeeld het geval voor de Staten-Generaal, de Raad van State, de Algemene Rekenkamer, de Kiesraad en de Nationale ombudsman. De Rechtspraak zou aan dit rijtje van colleges worden toegevoegd (zonder overigens een Hoog College van Staat te worden). De Minister van Veiligheid en Justitie wordt dan verantwoordelijk voor het beheer van de begroting van de Rechtspraak.
De Rechtspraak vrijwaren van de bezuinigingen is voor Van Nispen niet de reden om het wetsvoorstel in te dienen. Over bezuinigingen moet discussie mogelijk blijven: ‘Een aparte begroting levert geen immuniteit op voor bezuinigingen’, vermeldt de memorie van toelichting. Ook blijft wat de SP betreft de huidige PxQ-financieringssystematiek (het tarief maal de prognose van het aantal zaken) bestaan.
Voor Van Nispen is het vooral de vraag in hoeverre de derde staatsmacht voor de toekenning van financiële middelen afhankelijk moet zijn van andere staatsmachten. ‘Deze kerntaak van de overheid vereist een waarborging in de financiering; het is van belang dat de financiering van de rechtspraak objectief plaatsvindt, zo onafhankelijk mogelijk van de andere staatsmachten. Begrotingstechnisch onderscheidt de rechtspraak zich op dit moment echter niet of nauwelijks van een uitvoeringsorganisatie van het minister van Veiligheid en Justitie. Terwijl de rechtsstatelijke positie van deze onafhankelijke staatsmacht, vanwege de bijzondere positionering in de trias politica, echt anders is,’ noteert hij in de memorie van toelichting.
De voorzitter van de Raad voor de Rechtspraak Frits Bakker pleitte eerder dit jaar al voor een aparte begroting. Een amendement om de Comptabiliteitswet 2016 aan te passen werd eerder dit jaar niet aangenomen.
Nathalie Gloudemans-Voogd