Verborgen verdriet en de ondraaglijke druk om te slagen. Het toneelstuk De advocaat, gebaseerd op de carrière van Bram Moszkowicz, vertelt het verhaal van een strafpleiter die zichzelf willens en wetens ten val brengt.
Door Francisca Mebius
Naam: Ilja Leonard Pfeijffer (49)
Beroep: dichter, classicus en schrijver
Woonplaats: Genua
Prijzen: Pfeijffer won onder meer de Libris Literatuurprijs voor zijn roman La Superba (2014) en de Jan Campert-prijs en de Awater poëzie-prijs voor zijn poëziebundel Idyllen (2015)
Een strafrechtadvocaat uit Maastricht die de beste van Nederland moet worden. Omdat zijn strenge, charismatische vader de beste was. Een succesvolle carrière en aanzienlijke roem zijn het gevolg. Maar ook een ondergang die keihard aankomt. Iedereen is inmiddels bekend met het verhaal van strafpleiter Bram Moszkowicz. Na de serie De maatschap op NPO 2 koos ook Toneelgroep Maastricht voor een stuk gebaseerd op deze familiegeschiedenis. Schrijver Ilja Leonard Pfeijffer, onder meer bekend van La Superba, tekende voor het theaterscript. ‘Ik zag meteen de dramatische mogelijkheden van deze materie.’
Acteur Porgy Franssen speelt de hoofdrol in het verhaal van verborgen verdriet en daaruit voortvloeiend de permanente, ondraaglijke druk om te slagen. ‘Alleen door de grootste teleurstelling in zijn vaders leven te worden, kan er voor de ideale zoon ruimte komen voor zijn eigen, nog te schrijven verhaal,’ vertelt Pfeijffer.
Pfeijffer benadrukt dat het toneelstuk fictief is, hoewel de carrière van Bram Moszkowicz eraan is gekoppeld. Oorspronkelijk heette het stuk ook gewoon Moszkowicz, maar die naam is recent veranderd in De advocaat. Yehudi Moszkowicz, de jongste telg van de familie en advocaat in Utrecht, had de toneelgroep namens zijn broer Max junior gesommeerd. Max, cineast van beroep, heeft de familienaam als merknaam laten registeren en had ernstige bezwaren tegen het gebruik van zijn familienaam als titel van het toneelstuk. Om gerechtelijke procedures te voorkomen, ging de toneelgroep overstag.
Pfeijffer stelde zich naar eigen zeggen bij het schrijven van het script de vraag waarom Moszkowicz het zover heeft laten komen. Hij kwam tot de conclusie dat Moszkowicz doelbewust heeft aangestuurd op de vernietiging van zijn carrière. ‘Toen artistiek leider Michel Sluysmans dat aan Bram voorlegde, zei hij dat we daar weleens gelijk in konden hebben. De Moszkowicz in ons verhaal is terechtgekomen in een scenario dat hij niet zelf heeft geschreven. De enige manier om daaruit te komen was de vernietiging.’
Volgens Pfeijffer is dat een heel menselijk mechanisme dat vaak voorkomt. ‘Dat maakt het stuk zo relevant. Je hoort vaak dat mensen voor een bepaalde carrière kiezen waar ze later toch aan willen ontsnappen.’ Het schouwspel is volgens Pfeijffer voor advocaten in het bijzonder de moeite waard, omdat heel duidelijk de macht van taal naar voren komt. ‘Een stuk over een advocaat gaat vanzelfsprekend over taal. Ik heb ervoor gekozen het hele stuk op kantoor te laten plaatsvinden. Wel zie je de advocaat oefenen en commentaar leveren op een pleidooi. Ook wordt duidelijk hoe belangrijk het is om representatief te zijn. Net als acteurs komen advocaten er niet met alleen ijdelheid.’
Het toneelstuk De advocaat gaat 5 maart 2017 in première in Maastricht en is tot en met 13 mei 2017 te zien in de Nederlandse theaters.