In haar boek De goede advocaat (Uitgeverij Cossee) zet voormalig hoogleraar advocatuur Britta Böhler de kenmerken van een goede advocaat op een rij. Veruit het belangrijkste is volgens haar het ethisch bewustzijn.
Door Kees Pijnappels
Böhler heeft geen wetenschappelijk betoog willen schrijven of een handboek voor gedragsregels, schrijft ze in haar voorwoord. Ze wilde vooral inzicht geven en de dilemma’s en uitdagingen van de moderne advocaat schetsen.
Dat doet ze op bondige wijze. Een geoefend lezer is in een paar uur door het boek heen. Het maakt wel uit wie die lezer is: een advocaat of een leek. Böhler lijkt op beide doelgroepen te mikken. Soms richt ze zich tot een breed publiek, maar even zo vaak wendt ze zich tot haar (voormalige) collega’s.
Het is op voorhand niet aannemelijk dat het grote publiek een dergelijk boek tot zich gaat nemen. Dat werpt waarschijnlijk liever via een spannende Netflix-serie een blik in de wereld van de advocatuur. Britta Böhler is daar evenmin vies van, zo blijkt. Ze maakt veelvuldig gebruik van scènes uit films en boeken om dilemma’s te schetsen. Echte advocaten kunnen daar veel van leren, betoogt ze.
Böhler kiest daarmee niet voor de moeilijkste weg. Echte zaken vergen meer studie dan een korte filmscène. Bovendien zijn veel aangehaalde voorbeelden ontsproten aan het brein van een (scenario)schrijver en daarmee fictief.
Niettemin geeft Böhler in haar boek een behoorlijke opsomming van zaken die een advocaat moet doen of laten. Zo is ze uitgesproken over mediaoptredens door advocaten. Die zijn er niet om de eigen ijdelheid te strelen, maar moeten de cliënt dienen.
Eigenlijk is het nu niet veel anders dan vroeger, concludeert ze, alle modieuze praat over de T-shaped lawyer ten spijt. Een ethisch bewustzijn, gestoeld op de vijf kernwaarden, is de belangrijkste eis die aan de moderne advocaat moet worden gesteld.
Betekent dat dan ook dat advocaten zich niet mogen inlaten met bedrijven die het niet zo nauw nemen met het milieu of met mensenrechten? Zeker niet. Een ‘moreel neutrale advocaat’ is niet per definitie fout, benadrukt Böhler. Maar ‘het lijkt erop dat de moreel neutrale advocaat niet langer past bij de uitdagingen van de moderne tijd’. Dat wil ze toch gezegd hebben.
Deze recensie verscheen in het meinummer van het Advocatenblad. De hele editie is hier te lezen.