Volgens het regeerakkoord krijgt de asielzoeker voortaan pas na het voornemen tot afwijzing van een asielaanvraag een advocaat. Mogelijk is dat in strijd met het recht op een effectief rechtsmiddel (artikel 13 EVRM). Dat zegt Marcelle Reneman, universitair docent migratierecht van de Vrije Universiteit Amsterdam, in een post op Verblijfsblog.
De combinatie van de zeer snelle asielprocedure en beperkte toegang tot rechtsbijstand in complexe zaken levert mogelijk een schending op van het recht op een effectief rechtsmiddel, gegarandeerd door artikel 13 EVRM. Dat geldt zeker, als de asielzoeker de grensprocedure op het aanmeldcentrum op Schiphol doorloopt en daardoor gedetineerd zit, stelt Reneman.
Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens concludeerde eerder dat de Franse grensprocedure niet aan de vereisten van artikel 13 EVRM voldeed, juist vanwege de combinatie van tijdsdruk, gebrek aan rechtsbijstand en detentie. Ook het Hof van Justitievan de Europese Unie heeft benadrukt dat asielzoekers voldoende tijd moeten krijgen om de noodzakelijke bewijsstukken te verzamelen en in te dienen, zodat de beslissingsautoriteit hun asielverzoeken eerlijk en volledig kan behandelen.
Minder tijd
‘Advocaten krijgen minder tijd en mogelijkheden om bijvoorbeeld fouten in gehoren te herstellen, gaten in het asielrelaas aan te vullen en nadere informatie naar voren te brengen,’ schrijft Reneman.
Het gevolg is onder andere meer druk op de rechtbanken en terug verwijzingen van zaken naar de IND. Ze vervolgt: ‘Hierdoor bestaat het risico dat de kwaliteit van asielbeslissingen door de beperking van rechtsbijstand achteruit gaat.’
Die beperkte toegang in combinatie met de versnelde asielprocedure kan dus problemen opleveren. Vooralsnog is het echter afwachten. ‘Voor de voorgestelde wijziging zal onder andere een wijziging van het Vreemdelingenbesluit nodig zijn. Dan zal ook meer duidelijk worden over hoeveel tijd er voor rechtsbijstand overblijft.’
Lees de hele – uitgebreide – blogpost van Mareman hier. Asieladvocaten uitten eerder deze week al kritiek op de plannen in het regeerakkoord.