Bezwaren die kleven aan smart contracts worden weggenomen met ‘live contracts’. Dat beweert althans softwarebedrijf LegalThings, dat vandaag LegalThingsOne presenteert: een platform om complexe overeenkomsten en wetten te automatiseren in de blockchain.
Een smart contract is een geprogrammeerde overeenkomst die is opgesteld in een programmeertaal en vastgelegd is in een blockchain. Derde partijen zijn niet nodig voor de uitvoering. Op basis van opgestelde regels en afspraken die geprogrammeerd worden wordt de overeenkomst automatisch uitgevoerd door een decentraal computing netwerk.
Volgens LegalThings-oprichter Rick Schmitz zijn smart contracts vaak onpraktisch. ‘Bij een smart contract geef je assets om te beheren, zoals geld. De verantwoordelijkheid voor die asset ligt dat bij het smart contract zelf en niet bij de partijen. De assets liggen in escrow totdat het contract is uitgevoerd,’ zegt Schmitz. ‘Bij een arbeidsovereenkomst is dat bijvoorbeeld onhandig. Stel dat je een concurrentiebeding van drie jaar met een boeteclausule van 10.000 euro bij overtreding hebt. Dan moet de werknemer dat bedrag storten op de smart contract. Niemand kan vervolgens over dat geld beschikken. Het wacht in de blockchain tot de duur van het concurrentiebeding voorbij is.’
Live contracts
Om controle te kunnen houden over de assets en het proces ontwikkelde LegalThings zogeheten live contracts. ‘Bij een live contract wordt de overeenkomst gesplitst in onderdelen. Bij een arbeidsovereenkomst gaan op de ingangsdatum een aantal regels live: salaris, pensioen, etc. Een andere computer, zoals het systeem dat zorgt voor de salarisbetaling, kan uit dat live contract die regels halen. Dat kan ook met smart contracts. Maar met smart contracts kun je niet na afloop van het contract nog onderdelen laten overleven. Dat kan wel met een live contract. Zo kan de component “concurrentiebeding” doorlopen als regel in een live contract, ook als de werknemer het bedrijf verlaten heeft.’
Overheid
Deze toepassing is volgens Schmitz uniek. Zijn bedrijf ziet ook mogelijkheden buiten het contractenrecht. Zo ook de overheid: vanaf eind 2018 zal het Ministerie van Veiligheid en Justitie live contracts gaan gebruiken bij in beslag genomen auto’s. ‘Jaarlijks worden zo’n 400.000 goederen in beslag genomen. Eigenlijk wordt zoveel tijd en geld verspild aan communicatie over die spullen,’ zegt Schmitz. ‘Niemand weet waar die wagens staan; een verdachte moet een advocaat bellen om een schikkingsvoorstel te krijgen om de auto terug te kopen. Zelf kan hij niet in het systeem. Het kan maanden duren voor je je auto terug hebt, ook als je niet veroordeeld wordt.
Met een live contract heeft iedereen met een specifieke sleutel, die via Digid beschikbaar is, toegang tot het proces en de status ervan. ‘Iedereen kijkt naar dezelfde stand van zaken en de verdachte ziet precies wanneer er wat gebeurt,’ zegt Schmitz.
Impact
Dit automatiseren van overeenkomsten en wetgeving heeft een enorme impact op het werk van advocaten, meent de LegalThings-oprichter. ‘Een advocaat wordt nu betaald voor communicatie. Waarom zou een verdachte nog bellen met een advocaat over een inbeslaggenomen auto bij een live contract? Hij kan alles inzien en weet precies wanneer hij een schikkingsvoorstel kan verwachten om de auto terug te kopen en op te halen.’ Schmitz ziet nog wel toegevoegde waarde voor advocaten bij geschillen. ‘Als de werkgever meent dat het concurrentiebeding is overtreden en de ex-werknemer betwist dat, zal je toch de gang naar de rechter moeten maken. Daar ligt nog wel een rol voor advocaten.’
Nathalie Gloudemans-Voogd