Om smart contracts in te zetten in de juridische rechtsorde zijn geen grote wijzigingen in wet- en regelgeving nodig. Wel zijn er bepaalde vragen. Dat concludeert de Smart Contract Werkgroep van de Dutch Blockchain Coalition in een eerste verkennend rapport.
De werkgroep onderzocht welke vragen, en eventueel hiaten, kunnen bestaan bij wet- en regelgeving rond smart contracts. Daartoe analyseerden vertegenwoordigers van overheden, toezichthouders, onderwijsinstellingen en het bedrijfsleven, waaronder advocaten van Kennedy Van der Laan, Pels Rijcken en Van Doorne en een notaris van CMS, smart contract toepassingen en literatuur. Het rapport ‘Smart contracts als specifieke toepassing van de blockchain-technologie’, dat vandaag is gepresenteerd, is de weerslag van die verkenning.
Blockchain smart contracts
Een smart contract is niet perse slim en ook is er niet altijd sprake van een overeenkomst, concludeert de werkgroep. Onder een blockchain smart contract verstaat de werkgroep een deterministisch computerprogramma dat op een blockchain (in feite register of grootboek) wordt gerepliceerd en uitgevoerd en daardoor niet per definitie onder controle staat van één partij. De specifieke verschijningsvorm maakt hoe een smart contract juridisch wordt geduid.
Verschillende verschijningsvormen toetste de werkgroep aan het recht. De voorlopige conclusie: er lijkt geen grote wijziging van wet- en regelgeving nodig om smart contracts toe te passen in de juridische rechtsorde. Wel formuleert de werkgroep een aantal vragen, bijvoorbeeld over aansprakelijkheid, het toepasselijke recht bij en de bevoegde instantie bij geschillen.
Niet elke juridische verschijningsvorm leent zich voor omzetting naar code, is een van de conclusies. Waar omzetting naar code wel mogelijk is, beveelt de werkgroep aan dit alleen te doen ’ter uitvoering van de kenbare verschijningsvorm’. Als partijen verbintenissen willen scheppen met een smart contract, is het advies ten minste een schriftelijke overeenkomst, al dan niet via de blockchain, aan te gaan.
Privacy
Ook is het volgens de werkgroep belangrijk onderscheid te maken tussen permissioned en permissionless blockchain. Bij een permissionless blockchain kan iedereen deelnemen; bij een permissioned blockchain is voorafgaande toestemming vereist en kunnen lees- en schrijfrechten per gebruiker verschillen. Het is bij een permissionless blokchain bijvoorbeeld lastiger te regelen wie verantwoordelijk is voor de bescherming van persoonsgegevens.
Toekomst
De werkgroep keek ook naar de wijze waarop blockchain en smart contracts in de toekomst wet- en regelgeving zou kunnen beïnvloeden en welke kennisbehoefte op het gebied van blockchain en smart contracts bestaat. Ook bevelen ze aan eenduidige definities te gebruiken en onderzoek te doen naar een multidisciplinaire studie IT en Recht.