We hebben kennis kunnen nemen van het rapport van de commissie-Van der Meer betreffende het toevoegingsstelsel. Ook de laatste ontwikkelingen rondom KEI zijn niet onopgemerkt aan ons voorbijgegaan. Hieronder enkele citaten:
‘Begin dit jaar (bedoeld wordt 2017) gaf Stef Blok, opvolger van Van der Steur, het Wetsvoorstel duurzaam stelsel rechtsbijstand in consultatie. Dat moet leiden tot een verlaging van de rechtsbijstanduitgaven structureel met 37 miljoen euro per jaar. De liberale bezuinigingsdrang staat haaks op het advies van de cie-Van der Meer. Die wil niet dat er 37 miljoen euro afgaat, maar dat er 127 miljoen euro bijkomt. Per saldo zou de overheid jaarlijks 400 miljoen euro moeten uittrekken voor rechtsbijstand.’[i]
‘Meer geld voor KEI. De rechtspraak wil de IT nu zo beheerst mogelijk ontwikkelen. Dat legt wel een flinke druk op het tempo waarmee KEI gerealiseerd wordt. Om de vertraging te beperken heeft de rechtspraak voor 2018 20 miljoen euro aan extra financiering nodig. Voor 2019 en verder zoeken de rechtspraak en het Ministerie naar een structurele oplossing’ [ii]
‘Senaat buigt zich weer over staat van de rechtsstaat’
‘De Eerste Kamer bereidt opnieuw een debat voor met het kabinet over de staat van de rechtsstaat. Begin februari staat een deskundigenbijeenkomst gepland. Vier jaar geleden deed de Senaat eenzelfde exercitie.’ [iii]
De bekende schrijver Yuval Noah Harari refereert in zijn boek Homo Deus[iv] aan de Schotse regering die in 1999 een nieuw parlementsgebouw besloot neer te zetten. De bouw zou 2 jaar in beslag nemen en 40 miljoen pond kosten. Uiteindelijk kostte het gebouw 5 jaar en 400 miljoen. Harari schrijft: ‘Niet alleen regeringen trappen in deze valkuil. Bedrijven steken vaak miljoenen in ondernemingen die niets opleveren en mensen blijven in disfunctionele huwelijken en uitzichtloze banen hangen. Ons verhalende zelf blijft liever lijden, nu en in de toekomst, dan toe te moeten geven dat al het leed dat we al geleden hebben totaal zinloos was.’
Mij zou kunnen worden tegengeworpen dat het voorbeeld in het boek van Harari niet geheel vergelijkbaar is met bovenstaande feiten. Desalniettemin zou ik deze complexe materie als volgt willen typeren:
De eigenaar van een gerenommeerd familiehotel biedt zijn gasten al jarenlang een grote mate van gastvrijheid. Echter het dak van het hotel is aan vervanging toe. Het dak vertoont sporen van ernstig achterstallig onderhoud. (zie voor deze kwalificatie ook het rapport van de cie-Van der Meer). Deze eigenaar wil ook een golfbaan aanleggen. Hij beschikt over een beperkt budget en dus zal hij prioriteiten moeten stellen. Wat denkt u? Wordt het een golfbaan of laat hij eerst het dak repareren.
Zal in het aangekondigde debat in de Eerste Kamer met het kabinet ook het feit onder ogen worden gezien dat het stellen van prioriteiten onontkoombaar is voor het behoud van de kernwaarden van onze rechtsstaat?
Ed van der Hoeden
NOTEN
[i] Advocatenblad Jaargang 97 I 2017 I 9, pagina 15
[ii] Digitale publicatie Advocatenblad: Invoering KEI fors vertraagd, 9 januari 2018
[iii] Digitale publicatie Advocatenblad 11 januari 2018
[iv] Yuval Noah Harari, auteur van Homo Deus, pagina’s 312 en 313