Volgens het college vormt het tuchtrecht in het toezichtstelsel het sluitstuk. ‘Dat betekent dat de dekens afhankelijk zijn van de tuchtrechtspraak om de kwaliteit van de balie te borgen en rechtzoekenden te beschermen tegen disfunctionerende advocaten. Het college ziet geregeld advocaten die wegens structurele onvolkomenheden in hun dienstverlening of praktijkvoering van het tableau worden geschrapt. Er zijn ook advocaten met een historie van recidive die er met een milde maatregel vanaf komen.’
Het college maakt zich daarnaast zorgen over de capaciteit en kwaliteit van de ondersteuning van de dekens. Het is volgens het college de vraag of de bureaus van de dekens de huidige taken en de komende taakverzwaring aankunnen. Het college constateert in het jaarverslag dat het toezicht op de advocatuur in de afgelopen jaren steeds intensiever is geworden. Dat komt onder meer doordat de dekens kantoorbezoeken afleggen en het toezicht op de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) erbij hebben gekregen. Daardoor is het werk voor de dekens en de ondersteunende bureaus van de lokale orden van advocaten sterk toegenomen.
Volgens het college krijgen de dekens er dit jaar nog meer taken bij, mede door een aanscherping van de Wwft. Om ervoor te zorgen dat capaciteit en kwaliteit van de bureaus voldoende is, drong het college er in 2017 bij de dekens op aan te bedenken hoe zij hun organisatie het beste kunnen inrichten. Ook kregen de dekens de opdracht te kijken hoe zij structureel kunnen samenwerken en effectiever kunnen werken, en moesten zij daar uitvoering aan geven.
Inwerking dekens
Volgens het college is de inwerking van aankomend dekens een punt van aandacht. ‘Dat gebeurt op wisselende wijze en zij moeten meestal on the job het vak van toezichthouder leren. De dekens hebben gewerkt aan het optuigen van een gestructureerde opleiding voor (nieuwe) dekens, maar dat heeft in het verslagjaar nog niet tot een definitief resultaat geleid.’
Het college constateert verder dat de dekens druk bezig zijn om een eenduidig beeld te krijgen van wat risico-gestuurd toezicht inhoudt en hoe daar een concrete en gestructureerde invulling aan te geven. ‘Om het proces te versnellen heeft het college besloten de dekens een handreiking te bieden voor de ontwikkeling van een gestructureerd risico-gestuurd toezicht.’
Financieel toezicht
Volgens het college hebben de dekens in 2017 zichtbare verbetering gerealiseerd, met name bij het financieel toezicht en het toezicht op de omgang met derdengelden. Het financieel toezicht is verbeterd doordat alle dekens sinds half 2017 bij alle kantoorbezoeken de unit Financieel Toezicht Advocatuur (FTA) inschakelen voor de beoordeling van de financiële positie van de kantoren en de controle op de derdengeldrekening. ‘Dat waarborgt een uniforme beoordeling.’
Ook hebben de dekens pilots gehouden met het opvragen van financiële kengetallen van alle advocatenkantoren in een arrondissement. ‘Daarmee hebben ze een structurele en consistente werkwijze ontwikkeld om in een vroeg stadium mogelijke problemen in de financiële huishouding bij advocatenkantoren te onderkennen.’
Bij het financieel toezicht ziet het college, ondanks de inzet van de FTA, nog onvoldoende objectieve criteria voor de beoordeling van de financiële situatie van een kantoor. Ook maken de dekens volgens het college nog weinig gebruik van hun bevoegdheid om bij bepaalde overtredingen van advocaten een bestuurlijke boete of last onder dwangsom op te leggen.
Stagiairs
Wat betreft stagiairs ziet het college verschillen in de manier waarop toezicht wordt gehouden op de kwaliteit van hun werk en op de begeleiding door de patroon. Voor diverse besluiten tijdens de stage zijn de raden van de orde het bevoegde orgaan. Volgens het college is het van belang dat duidelijk wordt vastgelegd wie de prestaties van een stagiair beoordeelt. Verder moeten er volgens het college tussentijdse beoordelingen plaatsvinden.
Het is volgens het college de vraag of de bestaande regelgeving effectieve mogelijkheden biedt om een patroon te weigeren die niet geschikt wordt bevonden door de raden. Daarnaast zouden de raden onvoldoende handvatten hebben om een niet goed functionerende patroon tussentijds aan de kant te zetten.
Ook blijkt het lastig om een stageverklaring te weigeren aan niet goed functionerende stagiairs. ‘Het zou beter zijn als er een scheiding wordt aangebracht tussen enerzijds de stageverslagen en de stageverklaring, en anderzijds een verklaring of licentie om de carrière in de advocatuur te kunnen voortzetten.’
Belemmeringen
Het college noemt verder nog enkele aspecten die een goede taakuitoefening van de dekens moeilijk maken of belemmeren. Het feit dat de hoogte van de hoofdelijke omslagen in de arrondissementen uiteenloopt is zo’n aspect. Andere belemmering is het feit dat de Belastingdienst op grond van wettelijke regelgeving geen informatie kan verstrekken aan de dekens over fiscale schulden van advocaten.
Ook enkele publicaties in de media over advocaten die banden met de onderwereld zouden hebben, brengen volgens het college een belemmering aan het licht. ‘Hierover hebben de betrokken dekens vooraf geen signalen ontvangen. Juist om de dekens in staat te stellen om hun taak als wettelijke toezichthouder waar te maken, is het van belang dat het openbaar ministerie of het openbaar bestuur ook in dit soort gevallen informatie aan de dekens verstrekt.’
U kunt het jaarverslag 2017 vinden via deze link.
