In vaste dienst, toch onafhankelijk

Het kantoor van Saida Nhass ligt tegenover het werkpaleis van de koning, aan het Noordeinde in Den Haag. Tijdens een wandeling door de achterliggende tuinen vertelt ze over haar ietwat grillige carrièreverloop. ‘Ik had een actieve studententijd, was onder andere voorzitter van een studievereniging en richtte een pleitgenootschap op. Via de vereniging deed ik contacten op bij een groot Zuidaskantoor, maar ik zag het niet zitten om de hele dag adviezen te schrijven. Ik wilde pleiten, was al jong geïnspireerd door de Amerikaanse advocatenserie Matlock. Dat speelde ik altijd na met mijn zussen, de een was verdachte, de ander rechter en ik was de advocaat.’

Ze ging niet aan de slag op de Zuidas, maar stuurde een open sollicitatie naar een Nederlandse Matlock, een klein kantoor waar ze wel kon pleiten. Geen goede keuze voor haar, ervoer ze al snel. ‘Het strafrecht is een ruwe wereld, maar ik ben niet ruig genoeg. Ik herinner me een familiezaak waarin de vrouw die ik bijstond geen omgang wilde toestaan tussen haar ex en hun kind. Ik zei, namens haar, dat haar ex in de drugsscene zat. Tijdens een schorsing van de zitting ging de wederpartij dreigend boven me hangen. Met mij zou hij nog wel afrekenen. Ik ben onder escorte naar mijn auto gebracht. Ik voelde me erg bedreigd. Achteraf gezien niet handig dat ik dat gezegd had.’ Nhass vertrok bij dat kleine kantoor, rondde haar opleiding af met een buitenpatroon en werkte tot het behalen van haar stageverklaring als zelfstandig advocaat in het straf-, familie-, en sociaalzekerheidsrecht.

Dat ze ging studeren, werd haar van huis uit meegegeven. Ze werd gedrild, zoals ze het zelf noemt, door haar vader. ‘Hij had Marokko verlaten om zijn kinderen in Nederland een betere toekomst te geven. Ik was twee maanden oud toen ik naar Nederland kwam, hij begon in de fabriek, en werd later benoemd tot imam. Daar had hij in Marokko voor gestudeerd. Ik lijk op hem, je moest hem bijvoorbeeld ook niet uitdagen over zijn kennis. Als ik het zeker weet, ben ik erg overtuigd van mijn gelijk.’ Nhass is islamitisch opgevoed en heeft veel aan haar geloof, vertelt ze. Hoewel ze praktiserend moslim is, draagt ze geen hoofddoek. ‘Dat drukte mijn vader me op het hart. Als ik met mijn hoofddoek de aandacht zou trekken, moest ik hem juist niet omdoen. Zo liberaal was hij wel. Het zou denk ik mijn carrière in de weg zitten. Ik zie dat verschillende vriendinnen om die reden beslissen hun hoofddoek af te doen.’

Sinds drie jaar werkt Nhass bij vermogensbeheerder Robein. Daarvoor werkte ze als bedrijfsjurist, onder meer bij Deloitte en Fortis. ‘Ik moest mijn eigen weg zoeken in de juridische wereld.’ De keuze voor de financiële sector viel midden in de financiële crisis. Er werd flink bezuinigd, dus wisselde Nhass een aantal keer van baan. Ze is kritisch, neemt geen blad voor de mond. ‘Ik kan er slecht tegen als collega’s hun eigen straatje schoonvegen. Ik ben iemand die de verantwoordelijkheid neemt. Jos Baeten, de CEO van ASR, inspireerde me daar ooit in, toen hij de medewerkers toesprak met de boodschap: sta ook voor je fouten. Een belangrijke les.’ In haar vorige functie, bij rechtsbijstandverzekeraar SRK, werd ze weer advocaat. Die positie wilde ze bij de overstap naar haar huidige werkgever Robein graag vasthouden. ‘Ik kan de organisatie nu ook in rechte vertegenwoordigen, maar belangrijker nog, ik kan terugvallen op de opleidingsvereisten. Als bedrijfsjurist kwam ik niet aan die twintig uur opleiding toe, omdat er niet voldoende opleidingsbudget was. Als advocaat moet dat echt, dus op deze manier blijf ik sowieso werken aan mijn eigen ontwikkeling.’ Een nadeel van haar rol als eenpitter in een grotere organisatie is dat ze niet goed inhoudelijk kan overleggen met collega’s. ‘Daarom ben ik lid van het Nederlands Genootschap van Bedrijfsjuristen en het Verbond van Verzekeraars. Zo blijf ik up-to-date.’ 

Ook bij Robein zal Nhass haar pensioen niet halen, want de organisatie sluit de boeken binnen een paar jaar, als ze niet voor die tijd worden overgenomen. ‘We zijn een closed book, er worden geen nieuwe producten meer ontwikkeld, terwijl dat in eerste instantie wel als mogelijkheid werd gezien, denk aan banksparen. Ik zit nu dus in een dode organisatie.’ 

Als advocaat in dienstbetrekking of compliance officer moet je stevig in je schoenen staan, omdat je vaak de enige bent met een onafhankelijke positie in het bedrijf. Dat is Nhass naar eigen zeggen wel toevertrouwd, mede door haar ervaring in de sociale advocatuur. Strijdbaar: ‘Laatst nog heb ik geweigerd een antwoord op een klachtbrief van een klant te ondertekenen, omdat ik daar niet achter stond. Daar is mijn leidinggevende misschien niet blij mee, maar ik ben dominus litis. Dus als ik een issue heb, bepaal ik zelf hoe ik dat aanpak. Daarin kan het best botsen. Ik ben misschien te koppig, maar ik laat me niet intimideren.’ 

Inhoudelijk heeft ze een interessante baan, vindt ze. De nieuwe Europese privacyverordening heeft grote impact, haar compliance-rol wordt steeds belangrijker. Mooi werk, ook voor een advocaat, ze kan het iedereen aanraden. Nhass wil graag haar kennis overdragen en werkt aan de opbouw van een eigen praktijk, onder andere als trainer in haar onderwerpen, de AVG en anti-witwasregels. ‘Bij Robein blijf ik advocaat tot de organisatie ophoudt te bestaan, intussen bouw ik aan iets nieuws. Ik word zelfstandig advocaat, interimmer en trainer.’ Met uitzicht op het Koninklijk Paleis vertelt Nhass dat ze de weg omhoog weer heeft gevonden. ‘Ik ben hartstikke trots op mijn werkervaring, die is heel veelzijdig.’ Ze heeft veel plezier in het lesgeven. ‘Ik kan mensen boeien met voorbeelden uit de praktijk, mooi om te zien hoe ze dan geïnteresseerd raken.’