De digitalisering, onder de naam KEI, is min of meer tot stilstand gekomen, nadat de Rechtspraak begin dit jaar tot de conclusie kwam dat het project te complex was en niet tot het gewenste resultaat zou leiden. De Rechtspraak kondigde onlangs vervolgens een zogeheten reset aan, waarbij de ambities flink zouden worden teruggeschroefd.
Minister Dekker floot de Rechtspraak echter terug en besloot anderhalve week geleden KEI een halt toe te roepen. Sindsdien is onduidelijk wat nu de status is van het project. Reden voor onder mee de NOvA om de minister en de Tweede Kamer te vragen helderheid te bieden.
Die kwam er woensdag niet. Kamerbreed zijn er grote zorgen over KEI. Enerzijds om de gevolgen voor alle betrokken partijen, anderzijds om de financiële consequenties. KEI heeft tot dusver ruim 200 miljoen gekost, maar de doorontwikkeling vergt nog een aanzienlijk bedrag. Bovendien blijft door de vertraging de geplande besparing op personeel van jaarlijks 40 miljoen uit.
Rekening
De Tweede Kamer accepteert in ieder geval niet dat Dekker de rekening bij andere overheidsdiensten neerlegt. ‘Ik wil niet dat de politie of de brandweer moet inleveren omdat de Rechtspraak de zaken niet op orde heeft’, stelde VVD’er Foort van Oosten. Volgens SP’er Michiel van Nispen kan het ook niet zo zijn dat de griffierechten nog verder stijgen of dat rechtbanklocaties worden gesloten om de financiële gaten te dichten.
Minister Dekker gaf aan evenmin elders te willen snijden, maar kon niet concreet aangeven waar het geld dan wel vandaan gaat komen. Het kabinet praat dezer dagen over de Voorjaarsnota en de tussentijdse aanpassing van de rijksbegroting. Mogelijk valt daar wat te halen. Verder vindt de bewindsman vooral dat de Rechtspraak het probleem moet oplossen. ‘Ik heb het liefst dat de Rechtspraak zo snel mogelijk met voorstellen komt hoe ze inkomsten en uitgaven met elkaar in balans willen brengen.’
Hoe KEI technisch en organisatorisch vervolg gaat krijgen, werd woensdag evenmin duidelijk, Volgens Dekker moet de Rechtspraak nog aan drie voorwaarden voldoen, wil hij zijn fiat geven. Allereerst moeten binnen de gerechtelijke organisatie ‘alle neuzen dezelfde kant op komen te staan’. Dat vraagt offers en inspanningen van de hele werkvloer, meent de minister. Verder wil hij de garantie dat de Rechtspraak mensen met kennis van zaken op het project zet en dat er helderheid komt over de besluitvorming binnen de Rechtspraak. De minister beloofde de Kamer nog voor de zomer een voortgangsrapport.
Griffierechten
De Tweede Kamer drong woensdag bij de minister verder aan op verlaging van de griffierechten. In sommige gevallen kunnen de griffierechten de waarde van een zaak nagenoeg evenaren. Zo moeten rechtspersonen 500 euro griffierechten betalen voor zaken van 500 tot 12.500 euro. Dekker gaat nu bezien of hij bepaalde tarieven kan aanpassen. Hij wil in ieder geval niet terug naar het systeem van vroeger, waarbij de griffierechten een percentage bedroegen van de waarde van een zaak.
Door Kees Pijnappels