De rekenkamer deed onderzoek bij het Parket CVOM, dat overtredingen en eenvoudige misdrijven zoals rijden onder invloed behandelt, en het Functioneel Parket, dat is belast met ondermijnende criminaliteit en ontnemingszaken.
Volgens het rapport was het streven van het OM om de voorraad zaken te beperken tot dertig procent van het aantal zaken dat jaarlijks wordt afgehandeld. Dat lukte in 2017 niet: ondanks de daling in dat jaar lag de hoeveelheid nog af te handelen overtredingen bij het Parket CVOM nog op 82 procent (bijna 90.000 zaken) van het totaal. Het aantal eenvoudige misdrijven steeg zelfs naar 78 procent, goed voor ruim 22.000 zaken. Dit staat volgens het parket zonder nieuwe instroom gelijk aan ongeveer tien maanden werk. Eind 2017 was 42 procent van de overtredingszaken
en 44 procent van de misdrijfzaken ouder dan één jaar. Daarnaast werden in de afgelopen vier jaar meer dan 56.000 overtredingszaken en 5.000 misdrijfzaken geseponeerd.
Bij het Functioneel Parket stroomden in 2017 ruim 7.000 strafzaken in en bijna 6.400 zaken uit. Deze zaken zijn onder te verdelen in standaardzaken en de meer complexe ‘maatwerkzaken’. Die laatste categorie is goed voor 58 procent van het totaal aantal zaken bij dit parket. De rekenkamer constateert dat in deze groep in 2017 de voorraad zaken (bijna 3.000) bijna twee keer zo groot is als de uitstroom (ruim 1.500).
Deze resultaten laten zien dat de percentages dus ruim boven de gewenste dertig procent van het voorraadniveau liggen.
Onderzoek
Het OM geeft verschillende mogelijke oorzaken voor de grotere stapels op de plank. Na de fase van beoordeling van het OM kan de verdediging nog onderzoekswensen hebben, wat extra tijd in beslag neemt. Ook is er een chronische onderbezetting van officieren van justitie. Als extra complicatie noemt het Functioneel Parket specifiek de toegenomen zaakzwaarte. Als oorzaken daarvan worden het groeiende belang van forensisch bewijs, meer deskundigen op zitting, een mondigere burger en een actieve advocatuur genoemd. Het Parket CVOM noemt als de voornaamste externe factor een ontoereikende zittingscapaciteit bij de Rechtspraak, waardoor zaken niet afgehandeld kunnen worden.
De Algemene Rekenkamer heeft Minister van Justitie en Veiligheid Ferdinand Grapperhaus aanbevolen om verder te laten onderzoeken welke oorzaken aan de groeiende voorraad ten grondslag liggen. Het hele onderzoek is hier te lezen.
