Doorgeefluiken

Op maandagochtend binnenlopen met de mededeling dat de stagiair de volgende ochtend alleen een kort geding in Maastricht gaat doen. Het is een van de herinneringen van De Lang aan zijn eerste periode onder zijn patroon De Witte. ‘Hij gooide me wel echt in het diepe. Dat soort fratsen haal ik bij mijn stagiairs niet uit. Ik laat ze zaken alleen doen, maar geef ze wel tijd om voor te bereiden om de stressfactor die tijdsdruk heet weg te nemen.’ 

Nu hij terugkijkt moet De Lang bekennen dat hij aan De Witte wel een goede patroon heeft gehad. ‘Martin is iemand die extreem out of the box denkt en kansen ziet die de gemiddelde advocaat niet ziet. Zo zag hij ook dat ik dat kort geding best aankon. Hij leerde mij dat een zaak nooit kansloos is en liet mij direct meewerken aan grote, spraakmakende zaken. We begonnen in mijn eerste jaar samen aan de Schipholbrand.’ 

De filosofie van De Witte is dat alle jonge advocaten binnen het kantoor direct volledig mee moeten draaien in de grote zaken. ‘Ik ga niet boven op iemands lip zitten. Je leert het snelst door alleen je werk te doen.’ Volgens de partner is het belangrijk dat advocaten binnen SAP zich boos maken over dingen in de maatschappij en daar iets mee willen doen. Zo is de zaak rondom borstimplantaten (PIP) door een stagiair van ons opgepakt waardoor we nu voor tweehonderd slachtoffers procederen in Frankrijk. Gewoon doen, ook al denkt je patroon dat het geen kans van slagen heeft.’ 

De Lang past deze filosofie ook toe op zijn stagiairs. Zo werkt Boer bijvoorbeeld mee aan de MH17-zaak en de kunstgraskorrel-zaak. Bij het kantoor waar hij in het eerste jaar van zijn opleiding werkte, heeft de advocaat-stagiair gemerkt hoe belangrijk het is om goed begeleid te worden. ‘Daar was mijn patroon vaak afwezig. Hier wordt de tijd genomen en ik kan bij iedereen binnenlopen. Dat is het voordeel van een specialistische grote sectie.’ 

Een goed patroon heeft volgens Boer voldoende verstand van zaken en is toegankelijk. Daarnaast moet hij een vertrouwenspersoon zijn. ‘Alles is nieuw en je komt in een nieuwe omgeving. Daarover moeten je open en vrij kunnen spreken.’ 

Volgens De Witte is een patroon dienstig ten opzichte van degene die het vak wil leren. ‘Zo moet hij zich ook opstellen. Nadenken hoe de stagiair zich kan ontwikkelen. Op dit moment kan niet iedereen bij ons patroon zijn. We zetten heus weleens iemand in de wachtrij.’ 

De beste patroon is de allrounder, voegt De Lang toe. ‘Hij moet alle advocatenskills kennen, van procederen tot onderhandelen en van omgang met cliënten tot verdiepen in de inhoud.’ 

De drie advocaten wijzen er daarnaast op dat de advocaat in de letselschadepraktijk meerdere petten op heeft. ‘Je moet met verdriet om kunnen gaan, want onze cliënten hebben te maken met letsel of met de dood. In de eerste gesprekken ben je meer psycholoog dan advocaat en cliënten klampen zich aan je vast. Daarnaast moet je met iedereen kunnen levelen. Dat kan alleen maar als je op de hoogte bent van wat er speelt. Algemene kennis is heel belangrijk.’ 

‘Vroeger was de patroon een soort meestergezel. Nu is hij of zij een coach op basis van gelijkwaardigheid en dat is wel zo prettig.’ Het belangrijkst dat Willem Hengeveld zijn advocaat-stagiairs meegaf, is dat het niet om juridische hoogstandjes gaat, maar om de oplossing. ‘De cliënt moet een routekaart krijgen om verder te komen. Mijn eigen patroon heeft mij gelukkig zo opgevoed, maar op kantoor heerste in die tijd een sterke hiërarchie. Er waren nog mensen bij die in een kamp hadden gezeten. Zij hadden een andere perceptie van de werkelijkheid.’ 

Hengeveld heeft van zijn patroon geleerd af te dalen naar de burelen van de cliënt. ‘Ik werd vrij snel op pad gestuurd om door het hele land kennis te maken met de cliënten, vooral verzekeraars. Blijf niet in je ivoren toren zitten, kijk wat de cliënt doet, wat de branche doet en wat de concurrentie doet.’ 

Van Wijk heeft deze manier van begeleiden van Hengeveld overgenomen en stelt vooral de vrijheid die ze van hem kreeg op prijs. Daarnaast leerde hij haar wat ondernemen is. Ze had naar eigen zeggen de pech en het geluk dat Hengeveld managing partner was. ‘Hierdoor had hij niet altijd evenveel tijd om mij op te leiden, maar ik kreeg wel meteen te maken met vragen omtrent het leiden van een kantoor en een praktijk.’ Een goed patroon zorgt er volgens Van Wijk niet alleen voor dat je goed jurist wordt, maar ook een goed ondernemer en een goed advocaat. ‘Voor de huidige generatie staat dat ook voorop.’ 

Uittenbroek heeft van Van Wijk met name geleerd mee te denken met de cliënt. Door te zien hoe de patroon met cliënten omgaat. ‘Wij vertegenwoordigen een branche en dat vraagt om deze aanpak,’ verduidelijkt Van Wijk. Welke karaktereigenschappen moet een patroon hebben? Geduld, empathie, vertrouwen en de intentie om dingen samen te doen, stelt het driemanschap. Een goede patroon geeft volgens de drie vrijheid, maar biedt ook de veiligheid om binnen te kunnen lopen als de advocaat-stagiair het even niet meer weet. Van Wijk: ‘Er is geen grotere fout dan een fout maken en die vervolgens niet te vertellen. Loop binnen en vraag om hulp.’ 

Ook volgens Uittenbroek is blijven praten belangrijk. ‘Daar moet een patroon voor openstaan. Het is noodzakelijk dat de patroon weet waar je mee bezig bent en dat er een goede sociale band is.’ 

Enthousiasme voor het vak, voor de cliënt en voor elke nieuwe zaak die binnenkomt. Dat is volgens Jonker het belangrijkst wat beginnende advocaten moeten hebben. ‘Ik bijt me altijd weer in een nieuwe zaak vast en dat zoek ik ook bij de jonkies die hier komen werken.’ 

De Bonth heeft vooral van haar oud-patroon geleerd niet snel tevreden te zijn en altijd op alles voorbereid te zijn. ‘Dat heeft hij me vanaf dag één meegegeven. Een patroon moet het goede voorbeeld geven. Hij was bij een jurisprudentielunch bijvoorbeeld zelf altijd goed voorbereid. De kantjes kon je er echt niet vanaf lopen.’ 

Jonker: ‘Je bent jong als je begint en het is spannend als je in de rechtszaal ineens tegenover veel oudere advocaten staat. Je gaat het dan op bravoure niet redden, maar je kunt het wel redden en winnen op de voorbereiding. Een ervaren advocaat heeft een drukke praktijk en maar bepaalde uren voor een zaak. Als stagiair heb je meer tijd. Daarmee kun je de beslissende voorsprong halen.’ 

Het is een van de dingen die De Bonth nu ook aan haar eigen stagiairs meegeeft. Dat in combinatie met toegankelijkheid en een kritische en open blik maakt De Bonth tot een goede patroon, zegt haar stagiair Coenders. ‘Ik ging al snel mee op pad. De privacyscans bij cliënten doen we samen en ik mocht binnen de kortste keren zelf interviews doen. Goed dat het vertrouwen er is.’ 

Ook de manier van communiceren met cliënten leert Coenders in de praktijk. ‘Ik heb nog weleens de neiging om in juridisch jargon te vervallen. Praat in de taal van de cliënt is een wijze les die ik van Kim heb geleerd. Ook vind ik het knap hoe zij cliënten gerust kan stellen. Cliënten kunnen op dit moment echt in paniek raken over de nieuwe AVG. Kim weet dat elke keer weer in goede banen te leiden.’ 

Jonker is van mening dat stagiairs gecontroleerd in het diepe kunnen worden gegooid. ‘De bandjes mogen af, maar de badmeester moet er wel zijn.’ Volgens de partner is een goede advocaat creatief. Hij of zij moet niet alleen maar zelf leuk werk willen doen, maar het beste voor de cliënt willen behalen. ‘Dat betekent dat je soms bereid moet zijn om ook onder de douche of op de fiets over een zaak na te denken. En wees maar een beetje eigenwijs. Zeg maar tegen je patroon waarom hij of zij het niet goed ziet in een bepaalde zaak.’ 

Volgens de drie advocaten zou het niet nodig moeten zijn dat de rol van de patroon vanuit de orde belangrijker wordt. Bij Holla is er naar eigen zeggen genoeg aandacht voor. De Bonth: ‘Wij weten wat er speelt rondom onze stagiairs en zijn bewust met opleiden bezig. Dat hoeft niet afgedwongen te worden door de orde.’