‘Bij burengeschillen en overlastkwesties wordt de gang naar de kantonrechter vaak niet gemaakt,’ zegt Peter van Toor, directeur bestuurlijke en juridische zaken bij de gemeente Den Haag. ‘Veel van die problemen in de wijken blijven dan smeulen zonder dat daarvoor in alle gevallen een oplossing komt. De kosten van een advocaat, de te betalen griffierechten en een gang naar het Paleis van Justitie worden vaak als hoge drempels ervaren. ’
Vanuit die gedachte ontstond bij de Raad voor de rechtspraak het idee voor het experiment met de wijkrechter. ‘Dit ligt in het verlengde van de inzet op dit vlak van het kabinet,’ zegt Van Toor. De Rechtspraak vroeg de Haagse burgemeester Pauline Krikke mee te werken aan de pilot. ‘Dat verzoek is door Den Haag volop omarmd. Met de wijkrechter beogen we laagdrempelige en effectieve rechtspraak te bewerkstelligen in de wijk.’
Huiskamergesprek
De wijkrechter toont gelijkenissen met eerdere initiatieven als de buurtrechter, de vrederechter en de spreekuurrechter.
Zeven rechters van de rechtbank Den Haag hebben zich aangemeld voor deze pilot. Partijen zitten, op basis van vrijwilligheid, in een wijkgebouw of buurtcentrum met de rechter aan tafel. ‘Het wordt een soort huiskamergesprek met als insteek tot een praktische oplossing te komen. Eerst is er een spreekuur, waarin gekeken wordt wat partijen kunnen afspreken. Een griffier is ook aanwezig. Als het niet lukt om afspraken te maken, zal de rechter een oordeel geven,’ vertelt Van Toor. Een advocaat hoeft niet mee naar het gesprek. De griffiekosten voor partijen om mee te doen aan deze vorm van geschillenbeslechting bedraagt 39,50 euro.
De gemeente maakt een voorselectie van mogelijk te behandelen zaken, samen met woningcorporaties. ‘Dat doen we om een vliegende start te maken,’ zegt Van Toor. ‘Het zijn geschillen over onderwerpen waar de wijk last van heeft.’ Het Haagse stadsdeel Escamp heeft per 1 september de primeur. Haagse Hout volgt een maand later. Op 1 november is de wijkrechter ook inzetbaar in het Centrum.
