Dekker kondigde zijn wetsvoorstel eerder dit jaar al aan. Dat leidde toen al tot de nodige kritiek vanuit de advocatuur.
De VVD-minister wil verdachten van ernstige zeden– en geweldsmisdrijven die in voorlopige hechtenis zitten, verplichten aanwezig te zijn op de terechtzitting en bij de uitspraak. Dekker zegt het belangrijk te vinden dat de verdachte aanwezig is en aanhoort wat het OM, het slachtoffer en de rechter naar voren brengen. Zijn aanwezigheid kan ertoe bijdragen dat het slachtoffer zich serieus genomen voelt, meent hij.
Als het wetsvoorstel realiteit wordt mag straks ook de stieffamilie van een overleden slachtoffer gebruik maken van het spreekrecht. Dekker zegt daarmee recht te willen doen aan het feit dat steeds meer kinderen opgroeien in een samengesteld gezin. Soms worden kinderen al vanaf jonge leeftijd grootgebracht door opvoeders die geen bloedverwanten zijn, maar die wel degelijk een nauwe band met het kind hebben en het kind verzorgen en opvoeden, stelt hij. Het gaat daarbij overigens niet alleen om de stiefouders, maar ook om stiefbroers en -zussen.
Requisitoir
De rechtbanken gaan momenteel verschillend om met het spreekrecht. Dekker wil dat slachtoffers of hun nabestaanden het woord krijgen voordat de officier van justitie zijn requisitoir houdt. De officier kan in zijn strafeis er dan nog rekening mee houden.
Ook komt er een beperkt spreekrecht tijdens de tbs-verlengingszitting. Het slachtoffer mag zich dan uitlaten over de bijzondere voorwaarden die aan de voorwaardelijke beëindiging van tbs met dwangverpleging kunnen worden verbonden. Die kunnen direct van invloed zijn op het slachtoffer, stelt Dekker.
Verder wil de minister de voorschotregeling aan slachtoffers en nabestaanden uitbreiden naar overtredingen. De regeling beperkt zich nu tot zaken waarin sprake is geweest van een misdrijf.
Zie ook het interview dat het Advocatenblad eerder had met rechtsfilosoof Wouter Veraart over uitbreiding van het spreekrecht: