De raad stelt in zijn inschrijvingsvoorwaarden dat advocaten geen rechtsbijstand mogen verlenen als zij niet of niet meer zijn ingeschreven voor het betreffende rechtsgebied. De voorwaarden bepalen expliciet dat dit ook geldt als de rechtbank een toevoeging gelast aan de raad.
In een bestuursrechtelijke zaak die in april speelde voor Rechtbank Gelderland had de raad geen uitvoering gegeven aan een last op toevoeging aan een advocaat, omdat die niet aan de specialisatievereisten voldeed. Maar de rechtbank vernietigt dat besluit, onder verwijzing naar een uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State uit 2016.
Kort gezegd volgt volgens de Afdeling uit de inschrijfvoorwaarden niet dat de raad een door de rechter gegeven last mag toetsen aan de deskundigheidsvereisten of dat een last alleen mag strekken tot een toevoeging van een advocaat die is ingeschreven voor het betreffende rechtsgebied.
Beleid
In de zaak voor de Rechtbank Gelderland concludeert de rechtbank dan ook dat de raad verplicht is de last tot toevoeging uit te voeren. ‘Dat dit volgens zijn beleid niet kan, doet daar niet aan af, omdat deze plicht van verweerder rechtstreeks voortvloeit uit de wet,’ overweegt de rechtbank nog.
De advocaten in de Gelderse procedure, Annefleur Oudijk en Jaap-Willem Roozemond, waren dan ook verbaasd toen zij eind juni de laatste nieuwsbrief van de Raad voor Rechtsbijstand lazen. Daarin werd verwezen naar een artikel op de website van de raad, met de strekking dat inschrijven op specialisatie bij toevoegingen noodzakelijk is, ook bij toevoegingen op last van de rechtbank.
‘Gelast de rechtbank dat u wordt toegevoegd terwijl u niet voor de betreffende specialisatie staat ingeschreven? Geef dan bij de rechtbank aan dat u niet staat ingeschreven bij de Raad voor de desbetreffende specialisatie. U mag dan namelijk geen gesubsidieerde rechtsbijstand op dat gebied verlenen,’ is de boodschap van de raad. ‘Dat houdt naar aanleiding van de uitspraak bij de Rechtbank Gelderland dus geen stand meer,’ zegt Oudijk.
De raad kon woensdag nog niet reageren op vragen van het Advocatenblad.
Update 12 juli
Reactie van de raad op 12 juli:
‘Advocaten die zich bij de Raad inschrijven conformeren zich aan de inschrijvingsvoorwaarden. Deze inschrijvingsvoorwaarden geven aan dat de advocaat voor de specialisatie waar hij of zij diensten op toevoegingsbasis voor wil verlenen, ingeschreven moet staan. Een last tot toevoeging moet in principe worden uitgevoerd. Maar ook bij de toekenning en uitvoering van die last zijn de inschrijvingsvoorwaarden van kracht. Via het nieuwsbriefartikel doen we een beroep op de bij de Raad ingeschreven advocaten hierop te letten en zoveel mogelijk zelf verantwoordelijkheid te nemen als zij voor een specialisatie niet staan ingeschreven, maar wel een last tot toevoeging krijgen. Zij kunnen er bijvoorbeeld voor kiezen de last over te dragen aan een advocaat die wel voor die specialisatie is ingeschreven. In dit verband is relevant dat de Afdeling bestuursrechtspraak in zijn uitspraak van 13 november 1997, JSV 1998/93 -onder verwijzing naar de totstandkomingsgeschiedenis van de Wet op de rechtsbijstand – heeft overwogen dat de inschrijvingsvoorwaarden niet alleen betrekking hebben op de toevoegingen die op aanvraag worden afgegeven, maar ook op de toevoegingen die worden bestreken door art 43 Wet op de rechtsbijstand. De advocaat heeft in deze dus een verantwoordelijkheid, zoals in de inschrijvingsvoorwaarden is benadrukt.’
