‘Deskundige rechtsbijstand in strafzaken moet beschikbaar zijn voor iedereen, niet alleen voor agenten die verdacht worden van een strafbaar feit,’ zegt de Nederlandse orde van advocaten (NOvA) in reactie op een NOS-bericht. Daarin werden afgelopen weekend cijfers over de advocaatkosten van de politie genoemd. ‘We constateren dat gespecialiseerde rechtsbijstand voor mensen met laag inkomen niet meer vanzelfsprekend is,’ zegt de NOvA. ‘Het is goed dat agenten daar wel van verzekerd zijn, maar dat zou voor burgers niet anders moeten zijn.’
Uit de cijfers blijkt dat het Haagse Sjöcrona van Stigt in drie jaar tijd 2,7 miljoen euro declareerde voor het bijstaan van agenten. De Roos en Pen Advocaten in Amsterdam diende voor bijna een half miljoen aan facturen in, het tevens Amsterdamse Knoops Advocaten verdiende ruim drie ton.
Hoewel uit de verstrekte cijfers onduidelijk blijft om hoeveel uur werk het gaat, wordt door beroepsgenoten met gemengde gevoelens op de bedragen gereageerd. ‘Absurd en lucratief,’ vindt strafrechtadvocaat Kerem Canatan van Meijers Canatan Advocaten in Amsterdam. ‘Er zijn veel kantoren die dit bij lange na niet eens als jaaromzet halen.’ Volgens advocaat Michiel Kuyp van het Utrechtse Kuyp Baar Advocaten zijn deze uitkomsten tekenend: ‘Blijkbaar zijn de eigen ambtenaren voor de staat meer waard dan de burger die geen advocaat kan betalen.’ Advocaat Diederik Briedé van Briedé Cassese Advocaten uit Almelo spreekt van een tweedeling: ‘Rechtsbijstand voor overheidspersoneel (politiemensen) mag wat kosten. Op rechtsbijstand aan gewone burger wordt beknibbeld.’
Politiepool
In 2015 werd door oud-korpschef Gerard Bouman een pool opgezet van veertien advocatenkantoren waarop agenten een beroep kunnen doen bij bijvoorbeeld geweldsdelicten. ‘Ik wil de garantie dat alleen de allerbeste advocaten mijn mensen verdedigen,’ zei Bouman daarover. Sinds oprichting van de pool besteedde de politie 4,7 miljoen euro aan advocaten. In november 2017 leidde dat al tot ophef onder strafrechtadvocaten toen het Haagse Gerechtshof oordeelde dat aan Sjöcrona van Stigt 144.000 euro moest worden betaald voor het bijstaan van een agent in een relatief simpele mishandelingszaak.
Bezuinigingen
De cijfers komen naar buiten op het moment dat de bezuinigingen op de rechtsbijstand volop in de belangstelling staan. In februari en juni van dit jaar vonden togaprotesten plaats, maar minister Dekker van Rechtsbescherming is vooralsnog niet van plan om extra geld in de gefinancierde rechtsbijstand te stoppen.
Eerder deze maand werd duidelijk wat deze bezuinigingen voor gevolgen kunnen hebben. Sociaal advocaat Marije Jeltes liet weten haar toga aan de wilgen te moeten hangen. ‘Dit is niet meer vol te houden,’ vertelde ze aan Advocatenblad.
De NOvA is inmiddels een actie gestart om sociaal advocaten te steunen. Iedereen kan vanaf vandaag een speciaal icoon downloaden met twee protestborden: ‘Red de Rechtsstaat’ en ‘Zonder rechtshulp geen rechtsstaat’. Het icoon is geschikt voor e-mailhandtekeningen, social media, websites en briefpapier. ‘De sociaal advocatuur staat op omvallen, maar van de ernst van die situatie lijkt politiek Den Haag nog steeds onvoldoende doorgedrongen te zijn,’ licht AR-lid Bernard De Leest de actie toe.
