Laat ik het maar meteen duidelijk stellen: je kunt niet overal alles van weten. Toen ik nog niet aan de studie rechten begonnen was dacht ik dat ik overal verstand van had. Ik las de krant, zat boven op het nieuws en las soms wel twee boeken per week. De wereld lag aan mijn voeten en ik kon overal over meepraten, dacht ik. Echter, sinds ik rechten studeer is dat veranderd. Het heeft me met beide benen op de grond gezet: ik weet heel goed waar ik verstand van heb, maar ook waar ik mijn mond over moet houden.
Ik ben nog nooit een advocaat tegengekomen die van alle rechtsgebieden het naadje van de kous kent. Toch schijnen die advocaten wel te bestaan, zo lees ik op hun website. Voor een huurcontract draaien ze hun hand niet om, maar net zo lief procederen ze voor je tegen de gemeente of je ex-partner.
Voor de onwetende klant klinkt dat als een geruststelling, maar in de praktijk kan het als een nachtmerrie eindigen. Een paar maanden geleden nog stond ik in de rechtbank in Den Haag. Op de planning stond een zaak van een jongeman bij de strafrechter. Advocaat X was gespecialiseerd in het vreemdelingenrecht, maar wilde deze zaak er ook wel even bij doen. Na de veroordeling sneerde X dat ze een hekel had aan het strafrecht. ‘Ik ben in ’87 afgestudeerd en sindsdien ben ik naar geen enkele strafrechtcursus geweest. Ik vind er geen bal aan.’ Verdachte en zijn ouders verbaasd achterlatend.
Ook het mediarecht is een discipline die veel advocaten er wel even bij willen doen. Niks zo leuk als procederen tegen een grote omroep: wie weet levert het zelfs publiciteit én dus nieuwe klanten op! De sommatiebrieven zijn ronkend, de beloften naar de klant groots, maar in de rechtbank wordt gehakt gemaakt van de argumentatie. De advocaat van de omroep, wel een specialist, schudt binnen vijf minuten een reeks arresten van vergelijkbare zaken uit zijn toga, waarna de eiser met staart tussen de benen verdwijnt.
Laten we gewoon eerlijk tegen elkaar zijn: in vrijwel alle rechtsgebieden verandert de wetgeving met grote regelmaat. Daar bovenop komen nog eens de arresten van Rechtbank, Hof, Hoge Raad en tal van andere rechtsprekende organen. Wil je daar allemaal van op de hoogte blijven, dan hou je geen tijd meer over voor cliënten. Een advocaat die overal in gespecialiseerd is bestaat dus niet.
Mijn pleidooi is er daarom eentje voor de afschaffing van eenmanskantoren die hun cliënten beloven dat ze overal verstand van hebben. Niet met regelgeving, maar gewoon met boerenverstand. Ben je advocaat, bedenk dan waar je goed in bent. Specialiseer jezelf en zorg dat je de beste in dat rechtsgebied wordt. Zo voorkom je dat je voor joker staat bij de rechter, dat je jouw cliënt slecht nieuws moet brengen én nog het belangrijkste: zo zorg je ervoor dat mensen vertrouwen houden in de advocatuur.
Geschreven door Johannes Dolislager in het kader van de studenten essaywedstrijd voor het Eeuwcongres van het Advocatenblad. De drie winnende essays zijn gepubliceerd op advoctenblad.nl. De winnaars ontvingen daarnaast twee vrijkaarten voor het congres op 25 september.