Het imago van de advocatuur

Het was een systeem dat Frederick verachtte. Een systeem van advocaten en rechters die als enigen weten wat het recht inhoudt en schijnbaar arbitraire beslissingen nemen op grond van “redelijkheid” of andere open normen. Mensen die ver afstaan van het volk en alsmaar bezig zijn met hun eigen wereldje en hun eigen zakken vullen. Frederick wilde het systeem aan banden leggen door een wetboek te maken dat allesomvattend was. De rechter zou bij een rechtszaak alleen maar de juiste pagina hoeven te vinden in het wetboek en deze moeten toepassen. Interpretatie was niet meer nodig, zo zou ook de advocaat niet meer hoeven bestaan. Zijn wetboek mislukte spectaculair en verdween in de krochten van de eeuwigheid. Zijn denkwijze over de rechtswereld is daarentegen blijven bestaan.

Nog steeds heeft maatschappij er moeite mee de advocaat te vertrouwen. Het beroep heeft aan de ene kant veel aanzien; rechtskennis geeft macht en vaak een goed loonstrookje. Een keerzijde van de macht en het geld is dat naar mijn mening veel mensen de intenties van advocaten niet vertrouwen.

Tijdens mijn werk bij de Rechtswinkel kom ik dit sentiment in de praktijk tegen. Er zijn mensen die liever de Rechtswinkel (een studentenorganisatie) om advies vragen dan hun eigen advocaat, omdat zij ons meer vertrouwen. Deze mensen hebben veel geld en tijd gestopt in de relatie met hun advocaat en toch bellen ze ons op uit wantrouwen. Bij de Rechtswinkel hebben mensen het gevoel dat ze tegen een gelijke praten. Iemand die het beste met hen voor heeft en kan helpen als een hulpverlener. Bij de advocaat praten ze tegen iemand uit de elite die altijd weet wat het beste voor hen is. Terwijl zij niet weten of hij hun belangen of vooral zijn eigen portemonnee behartigd. Verlies ik dan mijn betrouwbaarheid op het moment dat ik de universiteit verlaat? Het grootste deel van de advocaten wordt natuurlijk wel vertrouwd, maar elk van deze schrijnende gevallen is er één teveel. Daarom moet dit verbeteren.

Een eerste stap in de goede richting zou zijn om het imago van de advocaten te verbeteren in conventionele- en sociale media. Het imago heeft vooral deuken opgelopen door bekende strafadvocaten en -zaken, doordat dit het rechtsgebied is waar de media het meest in geïnteresseerd is. De media smult van verhalen over leden van de familie Moszkowicz die weer een nieuwe topcrimineel of dictator hebben bevriend. Of een advocaat die vol trots Nederlandse tv-programma’s afreist om te vertellen dat een gedoemde politiemol is vrijgekomen door een vormfout. Bij de processen van bekende Nederlandse criminelen springen de bekendste advocaten op de zaak, omdat het gegarandeerde media-aandacht betekent. Alhoewel dit geheel begrijpelijk is, zorgt het ervoor dat het leeuwendeel van de media-aandacht in relatie tot advocaten negatief is.

Meer moeite zou de rechtswereld moeten stoppen om ook eens positief in het nieuws te komen. Het promoten van een beter imago naar de bevolking toe. Naar mijn mening moet het meer richting de uitstraling van een huisarts toe: professioneel, vriendelijk en iemand die je kan bijstaan in moeilijke fasen van je leven. Zo zullen de eeuwenoude vooroordelen over advocaten verdwijnen. Daarna kan de vertrouwensband tussen cliënt en advocaat nog sterker worden.