Een rechtbank krijgt per afgehandelde zaak betaald. Een zaak die in een meervoudige kamer wordt behandeld, levert tien keer meer op dan een zaak uit een enkelvoudige kamer.
Jan Struijs, voorzitter van vakbond FNV Veiligheid, en Ybo Buruma, raadsheer bij de Hoge Raad, benoemen bij Nieuwsuur de praktijk. Ook Nathalie van Waterschoot, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak (NVvR), bevestigt dat het gebeurt. ‘We kennen het. En het zou zo niet mogen.’
Creatief boekhouden
Volgens Van Waterschoot komt het ‘creatief boekhouden’ voort uit de manier waarop het huidige financieringssysteem is opgebouwd. ‘Dit is geen fraude, het is echt een perverse prikkel van dat systeem. Het geeft voor mij alleen maar aan hoe hard rechters moeten werken en hoeveel werk ze al verzetten.’
Ook Buruma ziet dat het huidige systeem tot gekke dingen leidt. ‘Een daarvan is dus het opwaarderen van relatief eenvoudige zaken. Maar ook sepots krijgen een andere lading: dan wordt je als rechter zenuwachtig als de officier van justitie een zaak wil terugtrekken. Dat is dan problematisch qua financieringsoogpunt.’
Geen fraude
De Raad voor de Rechtspraak wil het opwaarderen geen fraude noemen. Volgens de raad beslist een rechter om een zaak in een meervoudige kamer te behandelen als de zaak daarom vraagt. Als er andere redenen aan ten grondslag liggen, toont dat volgens de raad aan dat de financiering van de rechtspraak niet optimaal is.
Frits Bakker, voorzitter van de Raad voor de Rechtspraak zegt in Nieuwsuur niet bekend te zijn met het opwaarderen van zaken om puur financiële redenen. Er zijn volgens hem allerlei redenen waarom rechters een bepaalde zaaksmix op een zitting zetten. ‘Er spelen veel factoren een rol. Als de financiële prikkel dominant wordt dan keur ik dat af. Dat is niet de bedoeling.’