Automatisch een ouderschapsplan

Het pand van Hamelers Nijkamp Advocaten in Uden oogt als een woonhuis. De moderne woon-werkvilla huisvest vier advocaten. Familierechtadvocaat Mark Thoonen (51) hecht niet zo aan uiterlijk vertoon. ‘Ik ben maat, maar daar loop ik niet mee te koop. Mijn naam hoeft ook niet op de gevel, dat heeft geen meerwaarde voor me.’ Het kantoor zelf is al net zo bescheiden, blijkt. ‘We hebben een goede naam in Uden. Ik denk dat wat we doen, goed is. We doen niet aan marketing, hoeven niet echt te groeien, voor ons werkt mond-tot-mond­reclame nog steeds het best.’ Tijdens een herfstwandeling door het Brabantse dorp vertelt Thoonen over de door hemzelf ontwikkelde tool Meestermodel, een geautomatiseerde versie van de convenanten en documenten van vFAS, de beroepsvereniging voor echt­scheidingsadvocaten.

Zijn keuze voor het juridische vak lag niet direct voor de hand. Thoonen studeerde Frans en bedrijfscommunicatie en werkte al een paar jaar als marktonderzoeker toen hij in 1998 rechten ging studeren. Tegelijk kon hij aan de slag als juridisch medewerker bij het kantoor waar hij nog steeds werkt. ‘Ik wilde geen docent Frans worden. Bij communicatie zat ook bedrijfseconomie en marketing, dat boeide me. Wat ik echt leuk vond, waren de informaticalessen die ik naast mijn studie kon volgen.’

Als stage-opdracht automatiseerde hij met succes de ouderwetse Rolodex van het stagebureau van de universiteit, maar een baan in de IT zocht hij niet. ‘Ik wilde ergens heel goed in worden en mensen adviseren. Dat vond ik mooier dan alleen maar software maken of met statistiek bezig zijn. Terwijl ik parttime bij mijn goede vriend Herbert Nijkamp op kantoor werkte, kwam ik erachter dat familierecht me wel lag. De gesprekken met cliënten gingen me makkelijk af, ook als het emotioneel werd.’ Later in zijn carrière, door een specialisatieopleiding van de vFAS, werd hij ook mediator. ‘Ik dacht eerst dat dat niks voor mij was, ik ben niet zo’n geitenwollensokkentype. Maar ik leerde daar wel dat luisteren eigenlijk de belangrijkste vaardigheid is. Gewoon niks zeggen, erbij zitten, knikken, wel actief betrokken zijn, maar niks doen. Daar bereik je meer mee.’

Thoonen stoorde zich eraan dat hij bij het formaliseren van een echtscheiding te vaak hetzelfde handwerk zat te doen. ‘Was ik weer aan het knippen en plakken met de modellen van de vFAS. Een passage toevoegen uit de ene zaak, een stukje tekst uit het andere convenant. Uit die frustratie komt Meestermodel voort, mijn tool voor familierechtadvocaten.’

Gedurende meer dan twee jaar kroop hij elke avond, zodra de kinderen op bed lagen, achter zijn computer. ‘Er zijn zo’n 160 vragen per model en die vragenlijsten ben ik gaan programmeren. Als je de vragen invult, kiest het programma daar de juiste teksten bij en komt er een echtscheidingsconvenant uit, dat je in een uurtje kunt personaliseren. Omdat je het alleen nog maar hoeft te finetunen, scheelt dat mij minimaal twee uur per convenant. Ik gebruik mijn eigen model nog iedere keer met een big smile.’ Hij noemt als voorbeeld cliënten die het ouderdomspensioen willen verevenen. ‘Daarvoor stel ik een convenant op in Meestermodel. Als ze dan later toch niet willen verevenen, pas ik een vraag aan en het model is direct aangepast. Ik kan cliënten ook heel makkelijk twee modellen meegeven, bijvoorbeeld de tekst van wel verevenen en niet verevenen, zodat ze thuis nog een keer rustig kunnen nadenken.’

Veel gebruikers heeft zijn applicatie nog niet. Grote ruchtbaarheid heeft hij er ook nog niet aan gegeven. Thoonen steekt zijn tijd liever in een update, is met een fiscalist bezig om ook het belastingdeel van het vFAS-model te automatiseren. De tool levert hemzelf in ieder geval een mooie praktijk op. ‘Sinds een tijdje werk ik samen met een psychologe uit Uden. Zij doet de eerste gesprekken en zorgt dat cliënten bereid zijn met elkaar te onderhandelen. Daarna kom ik in beeld voor de alimentatieberekeningen en de verdeling van de spullen, of de ondernemingen als die er zijn. Ik hoef alleen maar te focussen op de cijfers, dat vind ik achteraf toch het leukst.’

Thoonen spreekt zichzelf een beetje tegen als hij aan het eind van de wandeling door het rustige Uden-Zuid vertelt over de mooie kanten van zijn vak. Die zitten namelijk niet alleen in de cijfers, maar meer nog in het contact met zijn cliënten. ‘Als ik de deur opendoe, zie ik aan de gezichten al in de eerste seconde wie van de twee wil scheiden. Soms zit de ene partij er al een halfjaar over te dubben, heeft al afstand genomen van alles en het verwerkt. De ander weet het pas sinds twee weken, moet nog de hele emotionele rollercoaster door. Op zo’n moment trap ik op de rem om diegene de tijd te gunnen ook dat proces in te gaan. Dat is de mediator in mij. Sinds ik mediator ben, werk ik het liefst met de man en vrouw samen. Ook als ik een zaak tegen een andere advocaat heb, vraag ik me altijd af hoe we dit samen gaan oplossen. Dat moet de grondgedachte zijn van iedere familierechtadvocaat.’

De Udense advocaat heeft wel een idee waarom er zoveel vechtscheidingen zijn. ‘Die ontstaan meestal niet zozeer tijdens de scheiding, maar erna, als mensen geen goede afspraken hebben gemaakt, of dingen niet goed hebben verwerkt in de scheiding. Dan zijn de advocaten niet meer in beeld en gaat het van kwaad tot erger.’