Een geschenk aan de wereld – Honderd jaar Internationaal Juridisch Instituut, geschreven door historica Erika Prins, beschrijft hoe de mondiale ambities van het IJI in de loop der tijd Nederlandse proporties aannamen.
Net na de Eerste Wereldoorlog wilde het IJI een kosteloos en wereldwijd juridische vraagbaak zijn. Met dit ‘geschenk’ was de wereldvrede gediend en zou Nederland zich weer op de kaart zetten. Zover kwam het nooit. Voor de Nederlandse rechtspraktijk is het IJI wel een gedegen vraagbaak en geeft het advies over buitenlands recht en internationaal privaatrecht.
Inmiddels hebben de specialisten van het IJI meer dan drieëntwintigduizend vragen beantwoord. Het boek (Asser Press, 2018) verhaalt van conflicten over geconfisqueerde (neutrale) Nederlandse scheepsladingen in de Eerste Wereldoorlog, echtscheidingen tussen stateloos geworden personen omdat landsgrenzen veranderden, het moeizame herstel van verloren burgerrechten na de Tweede Wereldoorlog en protestbewegingen in de jaren zestig. In de decennia daarna volgen de erkenning van nieuwe samenlevingsvormen en afstammingsrelaties, de gevolgen van vluchtelingenstromen, globalisering, milieurampen, grensoverschrijdende vermogenszaken en internationale handelsconflicten.
De vragen aan het IJI zijn stille getuigen van de geschiedenis van de twintigste eeuw.