Het aantal tbs-opleggingen is de afgelopen drie jaar gestaag toegenomen, meldt de Rechtspraak. In 2016 kregen 171 veroordeelden tbs opgelegd, in 2017 waren dat er 205. Het afgelopen jaar werd in 237 zaken tbs opgelegd. De Rechtspraak zegt geen reden voor de stijging te kunnen geven.
Volgens advocaat Job Knoester, voorzitter van de Vereniging tbs-advocaten, houdt de toename verband met de zaak Anne Faber. ‘Er is sinds deze zaak de tendens dat rechters vaker tbs opleggen.’ Michael P., de veroordeelde in deze zaak, was eerder veroordeeld voor twee verkrachtingen. Hij kreeg toen geen tbs opgelegd, omdat hij destijds weigerde mee te werken aan een onderzoek bij het Pieter Baan Centrum (PBC). Met een pilot van het PBC kunnen verdachten die weigeren mee te werken aan een persoonlijkheidsonderzoek via observaties alsnog worden onderzocht. Knoester: ‘Dat maakt het makkelijker voor rechters om tbs op te leggen.’
Vaste gezichten
In 2013 werden er onder het bewind van staatssecretaris van Veiligheid en Justitie Fred Teeven nog drie tbs-klinieken gesloten. De vermindering van het aantal klinieken, in combinatie met de groei van het aantal tbs-opleggingen, is een van de oorzaken van de capaciteitsprobleem. Knoester: ‘Dit tekent het beleid bij het ministerie, of beter gezegd, het gebrek daaraan. De personeelsproblemen leiden tot frustraties en vertraging van de behandeling. Daarbij zijn er veel wisselingen van behandelaren, terwijl tbs-patiënten veel baat hebben bij vaste gezichten.’
Eind december waren er 39 veroordeelden die wachtten op een plek in een tbs-kliniek. Volgens bestuurslid van de Vereniging tbs-advocaten Jan-Jesse Lieftink is het systeem van tbs-klinieken verstopt geraakt. ‘Op korte termijn moet er iets gebeuren. Het gaat om mensenlevens, veiligheid van personeel en patiënten en kwaliteit van de behandeling.’
Lieftink stelt daarom ook voor dat het ministerie meer investeert in gekwalificeerd personeel van tbs-klinieken. Volgens hem moeten personeelsleden betere vooruitzichten en meer vaste contracten krijgen. Ook moet het ministerie volgens hem investeren in scholing. Lieftink stelt voor om specifieke hbo- en roc-opleidingen te creëren. Ook moet het ministerie er volgens hem voor zorgen dat personeel genoeg verdient en niet makkelijk wegvloeit naar beter betaalde banen elders.
Werkdruk
Een woordvoerder van het ministerie voor Justitie en Veiligheid laat weten dat minister Sander Dekker (Rechtsbescherming, VVD) deze zomer de meerjarenovereenkomst voor Forensische Zorg ondertekende. Hierin staan afspraken om de werkdruk te verlagen en de veiligheid van forensische zorg te vergroten. In totaal is er 28,5 miljoen euro beschikbaar gesteld. De overeenkomst kwam tot stand naar aanleiding van meerdere inspectierapporten als gevolg van ernstige incidenten. De veiligheid van forensische zorg staat ernstig onder druk door capaciteitsproblemen en teveel administratieve druk.
Met het beschikbaar gestelde bedrag wordt geïnvesteerd in het opleiden van personeel, de kwaliteit van de zorg en de veiligheid van patiënten en medewerkers binnen de forensische zorg. Begin dit jaar start er een campagne gericht op het werven van personeel. Daarnaast worden de administratieve lasten van de zorg verminderd.