Algemeen deken Johan Rijlaarsdam van de NOvA heeft in zijn eerste nieuwjaarstoespraak gewaarschuwd voor de ontwikkelingen die de rechtsstaat in Nederland bedreigen.
In zijn dekenrede constateerde Rijlaarsdam dat de rechtsstaat steeds verder onder druk komt te staan. ‘Als je maar vaak genoeg knabbelt aan de randen gaan er stukjes van af. Tot je op een bepaald moment niet meer weet hoe de rechtsstaat er uit hoort te zien.’
Volgens Rijlaarsdam doen Nederlandse politici met regelmaat uitlatingen die in strijd zijn met de rechtsstaat. Concreet voorbeeld is de recente suggestie van VVD-fractievoorzitter Dijkhoff om wetsovertreders in bepaalde wijken zwaarder te straffen. ‘Hoe kun je dat bedenken?’
Andere voorbeelden zijn de OM-afdoeningen, zonder tussenkomst van de rechter, en het asielrecht waar de rol van de advocaat in de eerste fase deels wordt uitgesloten. Rijlaarsdam: ‘Op korte termijn allemaal wellicht heel efficiënt, maar het belang van de rechtzoekende is volkomen ondergesneeuwd.’
De rol van de advocatuur in de rechtsstaat is onmisbaar, aldus de algemeen deken. Hij noemde het zorgelijk dat de overheid advocaten steeds meer lijkt weg te willen filteren, zoals bij de gefinancierde rechtsbijstand. ‘In de plannen van de minister spreekt de rechtsbescherming van mensen met een kleine beurs niet meer voor zich. Dat is niet knabbelen aan de randen van de rechtsstaat. Dat is een hap er uit.’
