De Tweede Kamer boog zich donderdag opnieuw over de zogeheten contourennota van Dekker, die een volledige stelselherziening beoogt. Het systeem van toevoegingspunten wordt vervangen door een reeks rechtshulppakketten, die uiteindelijk tot minder procedures moeten leiden.
Eerder bleek al dat de Kamer kritisch is over de plannen van Dekker. Niettemin geniet hij nog wel de steun van de coalitiepartijen.
Wijziging van het stelsel gaat minimaal vijf jaar duren. In de ogen van de Kamer is dat te lang. Reden voor Dekker om sommige, niet omstreden onderdelen uit zijn contourennota eerst op te pakken.
In de praktijk betreft dat het terugdringen van het aantal bestuurszaken van de overheid tegen haar burgers. Kamerleden noemen daarbij veelvuldig het UWV dat teruggefloten zou moeten worden, onder meer met een hogere proceskostenveroordeling.
Dekker wil ook versneld kijken naar de problemen rond de toekenning van extra uren bij strafzaken, waar eerder de Commissie-Van der Meer gewag van maakte.
Daarnaast vindt de minister dat niet advocaten, maar de Raad voor Rechtsbijstand de eigen bijdrage van rechtzoekenden moeten innen. Daarmee komt het risico in geval van wanbetaling bij de overheid te liggen.
Ook de versterking van de zogeheten eerste lijn, waarbij de samenwerking tussen het sociale en juridische domein wordt verbeterd, krijgt voorrang.
Onderbouwing
Met name de linkse oppositie heeft weinig fiducie in de plannen van Dekker. De vrees bestaat dat mensen met een laag inkomen straks niet of nauwelijks toegang tot het recht hebben, omdat ze dat niet kunnen betalen.
Daarnaast begrijpen de oppositiepartijen niet dat Dekker het stelsel overhoop wil halen, zonder dat daar een goede financiële onderbouwing aan ten grondslag ligt. ‘Als je een huis gaat verbouwen, kijk je ook eerst wat het gaat kosten, voordat je een handtekening zet’, aldus PvdA-Kamerlid Attje Kuiken donderdag.
Dekker benadrukte donderdag dat hij niet van de Tweede Kamer verlangt dat die akkoord gaat met de totale herziening van het stelsel. De minister wil slechts groen licht voor zijn stapsgewijze aanpak, die zich kenmerkt door ‘tekenen en toetsen’. Zo zal op korte termijn worden gestart met pilots op het gebied van echtscheidingen en ZSM-afhandeling. Ook komt er een pilot met Achmea waarbij rechtzoekenden kunnen kiezen uit diverse rechtsbijstandpakketten.
Dekker zei donderdag dat hij nog voor de zomer met een nader ‘uitvoeringsplan’ komt en met een nadere financiële onderbouwing van de geplande stelselherziening. Tegen het eind van het jaar hoopt hij meer inzicht te hebben in de financiële aspecten van rechtsbijstandpakketten en de gevolgen voor de eigen bijdrage.
Moties
Het debat met de Tweede Kamer krijgt volgende week opnieuw een vervolg. Dan krijgen de fracties de kans om moties in te dienen en daarmee Dekker in een bepaalde richting te dwingen.
