‘In de praktijk zien wij dat strafzaken soms jaren duren en met de inzet van vonnis- en procesafspraken kan dit worden verkort. Het recht op een eerlijk op proces is en blijft hierbij voor het OM het uitgangspunt’, stelt Gerrit van der Burg, die zijn plan donderdag bekendmaakte op een congres in Den Haag over ondermijningsdelicten.
Momenteel bestaat er al ruimte voor het maken van procesafspraken tussen officieren van justitie en advocaten. De rechter neemt een beslissing over die gemaakte afspraken tijdens de behandeling van de zaak, tot die tijd is het voor de officier van justitie en de raadsman van een verdachte niet duidelijk of de rechter de afspraken volgt.
Wetswijziging
Vonnisafspraken worden nu nog niet gemaakt. Daarvoor is een wetswijziging nodig, zodat het OM vooraf een afspraak kan maken met de verdediging met toetsing door de rechter. Van der Burg wil in gesprek met de advocatuur en de rechtspraak over de wenselijkheid daarvan.
Het OM richt zich met name op ‘afgebakende zaken met een bekennende verdachte’. Fraude- en drugszaken komen als eerste in aanmerking, evenals milieuzaken. Vonnis- en procesafspraken kunnen naar verwachting tijdsdruk weghalen bij het strafproces waardoor strafzaken sneller worden afgedaan. Ook kan het voor verdachten aantrekkelijker worden om mee te werken, omdat een strafzaak minder lang kan duren en er sneller duidelijkheid is over de aard en de hoogte van de straf, meent het OM.
‘Samenwerking met de advocatuur en de rechtspraak zijn essentieel voor het onderzoeken van de mogelijkheid’, stelt Van der Burg. Hij voegt daar aan toe dat het maken van vonnis- en procesafspraken positieve invloed kan hebben op de bestrijding van criminaliteit omdat zaken sneller kunnen worden behandeld. Dat biedt weer ruimte voor de behandeling van bijvoorbeeld complexe ondermijningszaken.
Positief
Voorzitter Jeroen Soeteman van de Nederlandse Vereniging Van Strafrechtadvocaten (NVSA) reageert positief op het voorstel van het OM. Tegen BNR-radio zei hij vrijdag: ‘Voor een deel van onze cliënten is dit een uitkomst, om te voorkomen dat ze jarenlange procedures ingaan, kosten moeten maken en lang in onzekerheid verkeren, dat sneller duidelijk wordt wat hun straf is.’