Camera Justitia over recht en onrecht

Van een Argentijnse speelfilm over een meisje dat wordt verdacht van de moord op haar beste vriendin tot een documentaire over de berechting van de Bosnisch-Servische Mladić voor het Joegoslavië-Tribunaal. De acht films van het competitieprogramma van Camera Justitia hebben allemaal een juridische inslag. ‘De film kan gaan over een rechtszaak, maar ook over de zoektocht naar recht op een abstractere manier,’ licht programmeur Sofia Stolk toe. Naast het thema is de kwaliteit van de films een belangrijk criterium voor programmering, vertelt Stolk. ‘Er is best wel veel aanbod van films over dit thema, maar niet alle films zijn filmisch interessant.’

De acht films strijden om een award. Een vijfkoppige internationale jury, bestaande uit filmmakers, politici en juristen, kent op 28 maart de Camera Justitia Award en € 5.000 toe aan de regisseur van de winnende film.

Waarom zouden advocaten naar het festival komen? Stolk: ‘Hoe breder je maatschappelijke blik, hoe beter je het recht in de juiste context kunt toepassen.’ Het festival biedt alle ruimte voor discussie. ‘We hopen dat bezoekers na de films hun perspectief uitwisselen. We willen dat advocaten aan de praat raken met activisten, rechters met ­kunstenaars. Daarbij gaat het steeds om het verkennen van de schemergebieden van het recht.’

De speelfilm Acusada van de Argentijnse regisseur Gonzalo Tobal gaat over de 21-jarige Dolores die verdacht wordt van de moord op haar beste vriendin. Dolores is hoofdverdachte en krijgt de Argentijnse publieke opinie over zich heen. Haar ouders en advocaat steunen haar en samen werken ze aan de verdediging. Naarmate het proces vordert, worden er geheimen onthuld en neemt de spanning toe. De familiebanden komen onder druk te staan. Door een cruciale fout brengt Dolores haar zaak in gevaar. Acusada is genomineerd voor een Gouden Leeuw op het filmfestival in Venetië.

Deze komedie brengt het verhaal in beeld van het hondje Jimi dat samen met zijn baasje Yiannis op het Griekse gedeelte van Cyprus woont. Op een onbewaakt moment steekt Jimi de grens over naar het Turkse deel van het eiland. Yiannis, de muzikant die eigenlijk op punt stond om het eiland te verlaten voor een beter leven, doet er alles aan om zijn trouwe vriend terug te krijgen. Dat is nog niet zo makkelijk. Waar mensen de ‘Bufferzone’ vrij mogen oversteken, mogen dieren dat niet. Het levert een absurde situatie op.

De speelfilm van regisseur Flávia Castro gaat over de Braziliaanse tiener Joana. Jarenlang woont ze in Parijs, samen met haar in ballingschap levende moeder. Op 14-jarige leeftijd keert ze terug naar Brazilië. Daar herinnert ze zich stukjes van haar gefragmenteerde jeugd in Rio de Janeiro. Ook gaat ze op zoek naar de geschiedenis van haar vader, een politiek activist die tijdens de militaire dictatuur plotseling verdween. Met alles wat ze tegenkomt, herschrijft Joana haar eigen levensverhaal.

Deze onthullende documentaire volgt het pad van twaalf politie­agenten van de New York Police Department (NYPD). De agenten met een Latijnse en Afrikaans-Amerikaanse afkomst bundelen hun krachten en nemen het op tegen hun bazen. Wegens corruptie, onrechtmatige arrestaties en etnisch profileren klagen ze het departement aan. Filmmaker Stephen Maing brengt de diepliggende problemen van het politiewerk in New York City in beeld.

Het debuut van de Palestijnse regisseur Bassam Jarbawi Screwdriver belicht de problemen van ­re-integratie na opsluiting. Na ruim vijftien jaar in een Israëlische gevangenis, keert de Palestijnse Ziad Bakri terug naar Palestina. Hij wordt ontvangen als held, maar heeft moeite zijn draai weer te vinden en zich aan te passen. Hij voelt zich verloren en heeft grote moeite om realiteit van hallucinatie te onderscheiden. Een psychologische thriller.

De Deense regisseur Mads Brügger (The Ambassador) probeert in deze documentaire samen met privédetective Göran Bjorkdahl het mysterie rond de dood van VN-­secretaris-generaal Dag Hammarskjöld te onthullen. Naarmate hun onderzoek vordert, stuiten de twee op een misdaad die nog gruwelijker is dan de moord op de VN-topman. In 1961 was Hammarskjöld onderweg vanuit ­Leopoldstad, het huidige ­Kinshasa, voor vredesbesprekingen naar Katanga. In de nacht van 17 op 18 september stortte zijn vliegtuig neer. Rondom het incident hangt al bijna zestig jaar een grote mist.

De Bosnisch-Servische generaal ­Ratko Mladić werd in 2017 door het Joegoslavië-Tribunaal van de ­Verenigde Naties in Den Haag veroordeeld tot levenslang wegens deel­name aan genocide, misdaden tegen de menselijkheid en oorlogs­misdrijven. Mladić was opperbevelhebber van de Bosnisch-Servische troepen die Sarajevo belegerde en in 1995 Srebrenica veroverden, waarbij circa 7.000 mannen werden afgevoerd en vermoord. De documentaire volgt het vijf jaar durende proces tegen hem en brengt daarmee gerechtigheid en toerekenbaarheid in beeld.

Filmmaker en human rights lawyer Shameela Seedat maakte dit portret van Thuli Madonsela, Zuid-­Afrika’s eerste vrouwelijke ‘Openbaar Beschermer’, gedurende Madonsela’s laatste jaar in functie. In een grootschalige corruptiezaak tegen president Jacob Zuma, bewandelt Madon­sela een smal pad waarop het gevaar in een klein hoekje zit. Madonsela wordt aan alle kanten ­tegengewerkt.

Een portret van een memorabele persoonlijkheid, die vecht voor gerechtigheid in een toenemende mate verdeeld land.