Door de weigering van de Consumentenbond ontbreekt de invloedrijkste consumentenorganisatie in de maatschappelijke klankbordgroep van de pilot met LegalGuard. De pilot is opgezet door de Raad voor Rechtsbijstand (RvR) in samenwerking met het Juridisch Loket en verkent de mogelijkheden om rechtshulpverzekeraars in te schakelen als uitvoerder van gesubsidieerde rechtshulp. Het gaat om consumentenzaken. Het experiment is onderdeel van de grootschalige herziening van de gefinancierde rechtsbijstand die minister Dekker voor Rechtsbescherming heeft ingezet.
Zorgen over kwaliteit
In de pilot met het aan verzekeraar Achmea gelieerde LegalGuard wil de RvR verkennen of rechtzoekenden met een kleine beurs goedkoper vergelijkbare juridische hulp kunnen krijgen dan bij een advocaat. ‘Dat valt nog te bezien’, aldus Koos Peters, campagneleider consumentenrecht bij de Consumentenbond. ‘Het moet nog maar blijken dat juristen van commerciële aanbieders als LegalGuard dezelfde kwaliteit bieden als advocaten. Bij advocaten is die kwaliteit onder meer gewaarborgd door tuchtrecht en gedragsregels.’
Gepaste afstand
Bovendien is de Consumentenbond het fundamenteel oneens met de huidige stelselherziening. ‘Rechtsbijstand voor lagere inkomens en hun toegang tot het recht is een taak voor de overheid’, aldus Peters. ‘De minister legt de bal nu bij commerciële aanbieders.’ De bond ziet dit als een verkapte bezuinigingsmaatregel. ‘Het gaat de minister in eerste instantie om geld. Daar is hij niet duidelijk genoeg over.’ Daarom wil de Consumentenbond de pilot met LegalGuard ‘op gepaste afstand volgen’, aldus algemeen woordvoerder Gerard Spierenburg. ‘Zo behouden we ons het recht voor op enig moment een zelfstandig oordeel te geven.’
Eerdere kritiek
De beslissing van de Consumentenbond sluit aan bij de eerdere kritiek op de pilot met LegalGuard van onder meer SP-kamerlid van Nispen . Ook de Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA) stelt zich terughoudend op en liet onlangs weten geen volwaardig lid te worden van de maatschappelijke klankbordgroep, maar een waarnemer aan te stellen.
In een reactie zegt de Raad voor de rechtsbijstand het ‘jammer’ te vinden dat de Consumentenbond geen deel wil uitmaken van de maatschappelijke klankbordgroep. Toch blijft er volgens de RvR sprake van een brede en onafhankelijke begeleiding van de pilot. Gewezen wordt op een audit door een onafhankelijke specialist en een klanttevredenheidsonderzoek. De pilot met LegalGuard is in de ogen van de RvR geen bezuinigingsmaatregel: ‘Wij willen inzicht krijgen in de kwaliteit van deze vorm van juridische dienstverlening, ervaringen opdoen en data verzamelen.’
'SER geen lid'
Na het afhaken van de Consumentenbond en de waarnemerstatus van de NOvA blijven naar zeggen van de RvR in de maatschappelijke klankbordgroep van de pilot de volgende leden over: de SER, VNO-NCW, het ministerie van Justitie en Veiligheid en de Geschillencommissie.
Volgens de Consumentenbond is de SER echter geen volwaardig lid. ‘Het gaat om de secretaris van de Commissie Consumentenaangelegenheden (CCA) van de SER’, aldus Peters. ‘Die neemt als onafhankelijk waarnemer deel en niet namens de Consumentenbond of andere in de SER vertegenwoordigde partijen. Dat betekent weer dat, voor zover bij ons bekend, de maatschappelijke organisaties uit de consumentensector in de klankbordgroep niet vertegenwoordigd zijn.’