Advocatuurlijke stoelendans in senaat

Waar het aantal advocaten in de Tweede Kamer met een lampje te zoeken is ­(Hiddema), ziet het beeld voor de Eerste Kamer er een stuk beter uit. Weliswaar keren enkele advocaten noodgedwongen de senaat de rug toe, maar de nieuwe aanwas mag er zijn.

Bekende nieuwkomer wordt Mirjam de Blécourt (1964), die recent veel ­media-aandacht oogstte met haar autobiografie Vrijgevochten. De VVD-­politica annex arbeidsrechtadvocaat is partner bij Baker McKenzie (hoofd van de Amsterdamse sectie arbeidsrecht en pensioenen) en lid van de adviescommissie arbeidsrecht van de NOvA. De Blécourt, jarenlang vaste waarde in de Volkskrant Top 200 van invloedrijkste Nederlanders, staat op de negende plaats van de VVD-lijst. Op basis van de verkiezingsuitslag in maart mag de VVD op twaalf zetels rekenen, waarmee de benoeming van De Blécourt nagenoeg zeker is.

Ook het CDA positioneert een advocaat in de Eerste Kamer, in de persoon van Hugo Doornhof (1978). Hij is bestuursrechtadvocaat en sinds 2013 partner bij AKD ­Amsterdam, dat hem als autoriteit in gemeenterecht bestempelt. Daarvoor werkte hij bij Stibbe. Doornhof staat op de negende plaats van de CDA-lijst. Na een verlies van drie zetels is dat precies het aantal dat het CDA overhoudt.

Aan de linkerkant van het politieke spectrum zijn ook twee advocaten te verwelkomen. Voor GroenLinks komt Margreet de Boer (1964) in de senaat. De Boer is een relatieve nieuwkomer, aangezien ze al eens eerder vier jaar Eerste Kamerlid was. Zij werkt sinds 2014 bij Van Kempen c.s. Advocaten in Amsterdam. De Boer was van van 1989 tot 2002 verbonden aan het kantoor ‘Rechtshulp voor Vrouwen’, wat later werd omgedoopt tot ‘Bonnema en De Boer advocaten’. De Boer is met name gespecialiseerd in slachtofferzaken in het strafrecht en letselschaderecht. Ze is daarnaast bestuurslid van de Vereniging voor Vrouw en Recht Clara Wichmann.
De Amsterdamse advocaat Peter ­Nicolaï neemt waarschijnlijk zitting namens de Partij voor de Dieren. Nicolaï is oud-­hoogleraar bestuursrecht. Hij verwierf landelijke bekendheid als ­advocaat van journalist Willem Olt­mans en van prinses Margarita en De Roy van ­Zuydewijn in hun geschil met de staat.

De Eerste Kamer telt straks in de nieuwe bezitting ook nog een aantal oud-advocaten. Op de zesde plaats van de VVD-lijst, en daarmee verzekerd van een zetel, staat Micky ­Adriaansens (1964). Zij is directeur-­bestuurder bij organisatieadviseur Twijnstra Gudde. Adriaansens was van 1991 tot 1999 advocaat bij AKD Prinsen Van Wijmen.
Voor GroenLinks staat Gala Veldhoen (1971) in de startblokken. Kunstenaars­dochter Veldhoen was tien jaar lang, tot 2006, advocaat bij Kalff Katz & Koedooder Entertainment Lawyers. Sinds 2007 werkt ze bij de Rechtbank Midden-Nederland, eerst als handels- en kantonrechter, de afgelopen vijf jaar als straf- en jeugdstrafrechter. Veldhoen is lid van Tegenlicht, een groep kritische rechters die zich inzet voor meer geld en een lagere werklast voor de rechter­lijke macht. Veldhoen is getrouwd met muzikant Henny Vrienten, ooit zanger-gitarist van Doe Maar.
Twee andere oud-advocaten zitten al in de Eerste Kamer en blijven daar ook. Joris Backer van D66 zit nu acht jaar in de senaat en knoopt er nog een termijn aan vast. Backer (1953) was ooit in dienst bij De Brauw, ­werkte daarna als legal counsel bij Shell en Schiphol en heeft sinds 2012 een eigen consultancy.
Ook oud-advocaat Martine Baay-­Timmerman (1958) keert terug. De Blaricumse zit sinds 2017 namens 50PLUS in de Eerste Kamer.
Naast advocaten en oud-advocaten herbergt de Eerste Kamer straks ook ‘gewone’ juristen. Meest opval­lende onder hen is Paul Cliteur (1955), een van de founding fathers van het Forum voor Democratie. Cliteur is zowel rechtsgeleerde als filosoof en door veelvuldig optreden in de ­media een min of meer publieke figuur. Hij is hoogleraar Encyclo­pedie van de Rechtswetenschap aan de Universiteit Leiden.

Voor de PvdA neemt oud-rechter Jeroen Recourt (1970) plaats op de groene bankjes. Recourt is een oude bekende op het Binnenhof en bekend met de actuele justitiële dossiers. Tot twee jaar geleden was hij lid van de Tweede Kamer, waar hij voor de sociaal-­democraten woordvoerder justitie was. Recourt werkt momenteel als mediator bij Schonewille & Schonewille. Hij is ook voorzitter van het Tuchtcollege voor de ­Gezondheidszorg.
Ook de fractie van de ChristenUnie telt een jurist. Mirjam Bikker (1982) heeft er inmiddels een termijn opzitten, onderbroken door drie maanden bevallingsverlof, en gaat nu voor een tweede. Daarvoor was Bikker onder meer beleidsmedewerker van de CU-fractie in de Tweede Kamer.
De SP laat een gevoelige veer en gaat van negen naar (waarschijnlijk) vier zetels. Met het vertrek van oud-­advocaat Bob Ruers (en begin dit jaar Anneke Wezel) komt een eind aan de jarenlange vertegenwoordiging van de advocatuur in de SP-senaatsfractie. Nieuwkomer Rik Janssen is weliswaar geen advocaat, maar wel jurist. In 1998 kreeg hij een ernstig auto-­ongeluk, waarna zowel zijn ­korte- als langetermijngeheugen bleek aangetast. Ter revalidatie studeerde hij rechten aan de Open ­Universiteit, waar hij in 2009 cum laude ­afstudeerde.
Een bekende advocaat-politicus die vertrekt uit de senaat is VVD’er Anne-Wil Duthler. Zij is oprichter van First Lawyers, een advocatenkantoor in Den Haag gespecialiseerd in ICT en recht. Duthler kwam recent in opspraak na berichten over belangen­verstrengeling, onder meer van Quote. Duthler is inmiddels uit de VVD-fractie gezet.

Dit artikel is tot stand gekomen met medewerking van Jaap-Jelle Vollaard.