Scheers (Scheers Advocatuur, Amsterdam) kaartte vorig jaar met enkele collega-advocaten bij de Europese Commissie het principiële punt aan dat de hoogste rechtscolleges van Nederland, de Hoge Raad en de Raad van State, te vaak hun uitspraken onvoldoende motiveren. Zo worden in het vreemdelingenrecht de meeste rechterlijke uitspraken in Nederland zonder substantiële motivering afgedaan. De klacht werd niet gehonoreerd door de Europese Commissie, maar nu gaat de Raad van State op diverse fronten het gesprek aan.
Doorbraak
Op 15 mei vindt bij de Raad van State een kleine bijeenkomst plaats met vertegenwoordigers uit onder meer de advocatuur, rechterlijke macht en IND. Zij spreken over nut en noodzaak van het motiveren van uitspraken door de Raad van State in het vreemdelingenrecht. ‘Ik ben blij dat de Raad van State het gesprek aangaat over dit fundamentele issue,’ zegt Scheers. ‘Dit is wel een doorbraak.’
Vorige maand gaf de Raad van State al uitvoerig uitleg over het verkort motiveren van uitspraken in het vreemdelingenrecht. In deze ‘overzichtsuitspraak’ stelt de Raad van State dat het ondoenlijk is om jaarlijks achtduizend uitspraken in dit rechtsgebied uitgebreid te motiveren. Daarom worden alleen de motiveringen uitgebreid onderbouwd bij zaken waarin de grieven van een partij slagen of waarin de rechtseenheid of de rechtsbescherming in het geding is.
‘Hoge werkdruk is volgens de Europese jurisprudentie geen legitimatie om uitspraken summier te motiveren,’ stelt Scheers. ‘En juist ook als mensen ongelijk krijgen, willen ze weten waarop dat oordeel is gebaseerd.’
Beknopte motivering
Scheers is blij dat de Raad van State openheid van zaken geeft en de discussie aangaat met de advocatuur en andere ketenpartners. In de bijeenkomst op 15 mei pleit Scheers ervoor om het motiveren van vonnissen ‘minder zwart-wit’ te benaderen. ‘De Raad van State werkt op dit moment met twee uitersten: uitgebreid motiveren en niet of nauwelijks motiveren. Daar zit weinig licht tussen. Het lijkt mij interessant om te kijken naar de optie dat je een beknopte motivering geeft waarin de belangrijkste uitleg staat. Dat is waardevol voor de burger en voor de rechtspraktijk.’