En toch: elke keer als ze haar strategie in een vergadering moet presenteren of in de rechtbank het woord moet nemen, raakt ze haar overtuigingskracht en zelfvertrouwen kwijt. Ze wordt onzeker en gaat zelfs trillen. Dat haar resultaten daardoor slechter zijn, beseft ze heel goed. Ze heeft echter geen idee hoe het komt of wat ze eraan kan doen.
Samen gaan we onderzoeken wat er aan de hand is. Ik vraag haar hoe ze zich voelt als ze voor een groep het woord moet nemen. Ze denkt even na en veert opeens op: ‘Precies zoals vroeger op de lagere school! Wij moesten altijd voor de klas voorlezen. Dat lukte mij nooit. Ik zag de woorden niet, snapte de tekst niet, werd onzeker en hakkelde. De hele klas lachte. Ik stond daar, rood en in tranen. Ik schaamde me zo.’
Pas jaren later kwam de verlossende diagnose: dyslexie. Maar toen was het kwaad al geschied. Deze ervaring speelt haar nog steeds parten. Praten voor groepen maakt dat ze zich weer als dat kleine meisje voelt, dat het niet kan en uitgelachen wordt. Erger nog, ze voelt zich niet alleen zo, ze gedraagt zich ook zo.
Veel mensen worden negatief beïnvloed door moeilijke of schaamtevolle ervaringen en herinneringen uit het verleden. Net zoals Myrthe hebben de meesten dit zelf niet door. Ze zijn het vergeten of ze leggen de link niet.
Dergelijke reacties kun je vergelijken met de reactie na een voedselvergiftiging. Ben je ooit ziek geworden na het eten van vis? Weet je nog hoe het je verging toen je de volgende keer vis kreeg voorgeschoteld? Waarschijnlijk voelde je diepe walging, ook al wist je dat de vis vers en goed was. Deze walging heeft een functie: het is een signaal van je lichaam dat je moet behoeden voor potentieel ziekmakend eten.
Hetzelfde gebeurt ook bij psychologisch of mentaal gevaarlijke situaties. Als je al eerder iets soortgelijks hebt meegemaakt en het is slecht afgelopen, kun je onbewust reageren met een waarschuwing in de vorm van angst of afkeer. Ook als je weet dat de situatie feitelijk ongevaarlijk is, helpt je dat niet. Instinctieve reacties winnen het van het verstand.
Toen Myrthe de samenhang begreep, kon ze op zoek gaan naar een manier om haar probleem effectief aan te pakken. Ze leerde om haar angst te voelen. Vervolgens zei ze tegen zichzelf dat het oké is om bang te zijn. Maar niet nu, pas over een halfuur. Dat gaf haar net genoeg ruimte om zich te kunnen concentreren op haar taak. Ook keek ze bewust naar maar een persoon tijdens het spreken waardoor de angst minder opkwam. Oefening deed de rest: inmiddels heeft ze er nog maar weinig last van.
Reageren? Mail naar [email protected].
