Het gaat om een spontane actie van een groep Rotterdamse strafrechters die graag bijdraagt aan beter begrijpelijke vonnissen. Het strafvonnis-nieuwe-stijl is extra handig en helder opgebouwd. Zo is er een leeswijzer en een handzame samenvatting aan het begin van het vonnis. In reguliere vonnissen moeten lezers vaak zoeken waar alle aspecten van de zaak precies staan. ‘Uiteindelijk wil iemand in een strafvonnis lezen, op zijn Rotterdams gezegd “Hebt ie het gedaan en wat moet ie hebben?”, vertelt senior strafrechter en mede-initiatiefnemer Jacco Janssen in een filmpje.
Toegankelijk
Met het initiatief willen de Rotterdamse rechters hun beslissingen beter toegankelijk maken voor slachtoffers, verdachten, advocaten, media en de samenleving in zijn geheel. Dit sluit aan bij diverse landelijke projecten in de rechtspraak die al geruime tijd bijdragen aan vonnissen die begrijpelijk zijn voor een breed publiek.
Zo startte in 2004 het omvangrijke project Promis, met als streven dat de helft van alle strafvonnissen begrijpelijk gemotiveerd zouden worden. Dat doel is inmiddels ruim gehaald, meldde de rechtspraak dit jaar: 78 procent van alle strafvonnissen bij de rechtbanken voldeed in 2018 aan de eisen. Hetzelfde geldt voor 61 procent van de strafarresten bij de hoven.
Nobel streven
Het project ‘Klare taal’ is eveneens een bekend landelijk initiatief om rechterlijke uitspraken minder wollig te maken. Hieraan doen rechters van alle rechtsgebieden mee, dus ook van bijvoorbeeld bestuurs- en handelsrecht. De huidige Rotterdamse actie past in deze geest, maar is geen formele pilot. Inmiddels zijn er drie strafvonnissen met het verhelderende format gepubliceerd.
De Rotterdamse strafadvocaat Inez Weski vindt het streven van de rechters ‘nobel’. Ze is voorstander van een leeswijzer en een betere opbouw van het vonnis. Tegelijk waarschuwt Weski voor ‘het binnensluipen van simplisme’ in de vonnissen-nieuwe-stijl. Als voorbeeld noemt ze de samenvatting van één van de vonnissen, waarin wordt gesteld dat de verdachte van drugshandel bekend heeft. ‘De onnozele lezer denkt misschien dat als je maar bekent, het bewijs geleverd is. That’s it’, stelt Weski. ‘Maar dat beeld is te simpel. Je moet in een vonnis de bewijsvoering in al zijn nuance en volledigheid beschrijven.’
'Vonnis is geen strip'
Jeroen Soeteman, voorzitter van de Vereniging van Strafrechtadvocaten, reageerde vergelijkbaar op het Rotterdamse initiatief in het radio 1-programma ‘Spraakmakers’. ‘Ik vind het goed als rechters buiten de gebaande paden naar verbeteringen zoeken’, zei Soeteman. ‘Maar deze vonnissen gaan af en toe te ver in hun taalgebruik: ik zag zelfs een uitroepteken staan in de omschrijving van een delict. We moeten oppassen dat het vonnis geen strip wordt.’ Rechter Janssen denkt dat dit meevalt: ‘Deze structuur biedt aan iedereen meer houvast. Ik hoop dat mijn collega’s het omarmen.’