Dankzij het extra geld kan minister Dekker voor Rechtsbescherming tegemoet komen aan de eis van de NOvA enkele maanden geleden. Het kabinet weigerde dat aanvankelijk, waarna de Tweede Kamer de regering in een motie verzocht alsnog snel met een oplossing te komen.
Met het extra geld lijkt die oplossing er nu te zijn. Vorige week zei minister Dekker tijdens een debat met de Kamer nog ‘niet over een geldmachine te beschikken’. Het kabinet lijkt nu gezwicht onder de politieke en de maatschappelijke druk. Advocaten dreigen in de eerste twee weken van januari collectief het rechtsbestel plat te leggen onder het motto #ikpiketnietlanger.
Nieuw tarief
De vergoeding per toevoegingspunt kan met de 30 miljoen per jaar (excl. btw) tijdelijk omhoog. Per punt wordt nu 108,57 euro vergoed. Vanaf 1 januari 2020 geldt het nieuwe tarief van 121,50 euro. Dat tarief geldt voor de eerste 1.500 basispunten. Voor elk punt boven die 1.500 wordt het tarief van 110,62 euro uitbetaald. De staffel is ingebouwd zodat het extra geld ten goede komt aan de sociale advocaten met de grootste financiële nood.
Wat er na de periode van twee jaar gaat gebeuren is onbekend. Minister Dekker heeft steeds gezegd dat de herziening van het stelsel pas in 2024 zijn beslag krijgt. De regeerperiode van het huidige kabinet loopt in 2021 af.
#ikpiketnietlanger
Het kabinet hoopt dat met de financiële injectie de aangekondigde actie #ikpiketnietlanger en andere verhinderingsacties worden afgeblazen. De NOvA en de diverse specialisatieverenigingen laten in een persbericht weten dat wat hen betreft de acties van de baan zijn. ‘Wij menen dat met deze tijdelijke maatregel tegemoet gekomen is aan de noodvoorziening waarom is verzocht. Daarom roepen wij advocaten op de voorgenomen acties geen doorgang te laten vinden’, aldus de NOvA.
De NOvA zal ook weer aanschuiven op het ministerie van Justitie en Veiligheid voor het zogeheten topberaad over de gefinancierde rechtsbijstand. De Orde had zijn medewerking opgeschort na de aanvankelijke weigering van Dekker. De inbreng van de NOvA blijft gericht op verbeteringen van het stelsel en op een redelijke vergoeding voor sociale advocaten, stelt de Orde. ‘De commissie Van der Meer heeft aangetoond dat daar 127 miljoen euro voor nodig is. (…) De maatregel die het kabinet nu heeft getroffen lenigt de eerste nood maar is geen duurzame oplossing.’
Algemeen deken Johan Rijlaarsdam zegt blij te zijn met de overbruggingsregeling. ‘In de eerste plaats omdat de minister nu eindelijk erkent dat er sprake is van nood in de sociale advocatuur. En we hebben nu even rust, zodat we inhoudelijk kunnen gaan praten over de herziening van de gefinancierde rechtsbijstand.’
Dekker
Minister Dekker zegt vrijdagmiddag tijdens een persconferentie dat het hem ‘steeds duidelijker’ is geworden dat voor veel sociaal advocaten ‘de rek er echt uit is’. ‘Ik begrijp dan ook dat de frustratie is opgelopen, omdat er nog geen zicht was op hogere vergoedingen op de korte termijn. Daarom heb ik beloofd om te zoeken naar ruimte voor financiële verbeteringen op de korte termijn. Dat is gelukt en dat is goed nieuws, voor advocaten én rechtzoekenden. Want advocaten zijn onmisbaar in elk stelsel voor rechtsbijstand.’
Dekker noemt het ook positief dat de NOvA weer mee gaat praten over de aanpassing van de rechtsbijstand. ‘We zijn het vast niet op alle punten met elkaar eens, maar alleen door in gesprek te blijven, kom je nader tot elkaar. Zo werken we samen aan een beter stelsel.’
Het bedrag van dertig miljoen euro dat Dekker de komende twee jaar extra uittrekt voor gefinancierde rechtsbijstand is aanzienlijk lager dan de 127 miljoen die het kabinet volgens de Commissie Van der Meer jaarlijks extra zou moeten uittrekken om een redelijk inkomen te garanderen voor advocaten die op toevoegingsbasis werken.
Dekker geeft aan dat het extra geld tegemoet komt aan de ‘acute zorgen en de nood die door advocaten wordt gevoeld’. Tegelijkertijd wil hij de komende tijd verder onderzoeken hoe het aantal toevoegingszaken kan worden beperkt zodat er meer ruimte ontstaat om advocaten beter te gaan betalen. Uiteindelijk wil hij eind 2024 met een nieuw stelsel voor gefinancierde rechtsbijstand komen. ‘De nood van nu stond het zicht van de oplossing op termijn gewoon in de weg.’
Voor de komende twee jaar heeft Dekker nu een ‘noodverband’ aangebracht. ‘Daarna zit er weer een nieuw kabinet dat kan kijken wat er dan weer nodig is.’
Mooi gebaar
De Amsterdamse strafrechtadvocaat Robert Malewicz, die het initiatief nam om in januari geen piket te doen, liet vrijdagmiddag weten dat ook wat hem betreft de actie van de baan is. Hij noemt de overbruggingsregeling ‘een mooi gebaar voor de acute nood die er nu is’.
Volgens Malewicz biedt de stap van de minister perspectief om weer bij hem aan tafel te gaan om het vervolg te bespreken. ‘Dan heb ik het over de inhoud van zijn plannen, maar ook over de invoering van de structurele aanbevelingen van de commissie Van der Meer. 127 miljoen euro op jaarbasis extra is nog steeds onze insteek.’
#ikpiketweer
Op Twitter laat Malewicz via #ikpiketweer weten in januari beschikbaar te zijn voor piket. Enkele strafrechtadvocaten volgen dit voorbeeld. De Utrechtse strafrechtadvocaat Merlijn van Keulen twittert: ‘Kabinet stelt extra geld beschikbaar voor sociale advocatuur! #ikpiketweer #eenbeetje #meteenslagomdearm.’
Ook Jeroen Soeteman van de NVSA laat weten blij te zijn ‘dat de grootste financiële nood is weggenomen’.
‘De aanhouder wint,’ aldus advocatenkantoor Bos uit Oud-Beijerland. ‘#ikpiketnietlanger lijkt van de baan #ikpiketweer @SanderDekker zullen we het de volgende keer wat soepeler oplossen?’
Joren Veldheer van de NVJSA: ‘Het noodverband is gelegd, nu de fundering. We blijven er bovenop zitten!’
Niet iedereen is meteen van zins de acties af te blazen. Boriana Petkova, strafrechtadvocaat in Den Haag spreekt van een zoethoudertje: ‘Haagse piketapp is not amused met deze voorbarige aankondiging en we overwegen toch door te gaan #ikpiketnogsteedsniet?’
