'Mooi eerste gebaar'

Naam: Robert Malewicz (45), #ikpiketweer
Kantoor: Cleerdin & Hamer advocaten, Amsterdam
Rechtsgebied: strafrecht
Initiatiefnemer van #ikpiketnietlanger
Lid van de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten (NVSA)
‘Wat mij betreft, is de actie in januari van de baan. Net als de specialisatieverenigingen heb ik opgeroepen om niet te gaan staken. De overbruggingsregeling van minister Dekker is een mooi eerste gebaar voor de acute nood die er nu is. Daarnaast biedt deze stap van de minister perspectief om weer bij hem aan tafel te gaan om het vervolg te bespreken.
Het idee om te staken, kwam nadat op Prinsjesdag bleek dat opnieuw geen extra geld beschikbaar kwam voor de sociale advocatuur. Toen vervolgens de oproep kwam om de piketroosters voor volgend jaar in te vullen dacht ik: daar gaan we weer. Je committeert je weer voor een halfjaar aan het aannemen van zaken in het kader van piket. Ik wilde dat niet meer. Met de actie wilde ik laten zien wat er gebeurt als er geen sociaal advocaten meer zijn. Ik heb daarbij duidelijk een gevoelige snaar geraakt. Het ging als een lopend vuurtje. De strafrechtadvocatuur schaarde zich massaal achter de oproep en al vrij snel volgden andere takken van sport.
Minister Dekker kwam vervolgens weer met het sleetse antwoord dat we moeten praten over stelselherziening. Dat is al jaren zijn antwoord, maar dat is helemaal niet het punt. Ik vergelijk het met overleggen over het opnieuw inrichten van je huis. Je kunt dat wel willen bespreken, maar als het dak lekt, wil je dat eerst repareren. Daarna volgt het gesprek over de inrichting. Dat is precies wat de commissie-Van der Meer heeft gezegd. Er is achterstallig onderhoud en de advocatuur loopt op zijn tandvlees. Er moet eerst geld komen om het dak te dichten. Daarna kunnen we praten over herziening.
Daar kwam bij dat die stelselherziening nog totaal niet doordacht is. Het biedt geen oplossing voor de kosten die we maken. Het is onzin om te zeggen dat de sociale advocatuur nog meer moet inleveren. Er worden grote delen niet vergoed. Het uurtarief ligt soms op maar tien tot vijftien euro. Mijn oppas verdient meer op een avond.
Ik ben blij dat de minister toch over de brug is gekomen. Deze 60 miljoen euro lenigt niet alle noden, maar het is een begin. Ik heb deze laatste weken geleerd dat dit voor nu politiek het maximaal haalbare is. We zullen ons moeten inspannen om structureel meer geld te krijgen in een nieuw regeerakkoord, direct na de verkiezingen. Dat wordt het nieuwe doel.’
‘Slechts een doekje voor het bloeden’

Naam: Marleen van Geffen (55), #ikpiketweer of #ikpiketnogsteedsniet
Kantoor: Advokatenkollektief OOST, Amsterdam
Rechtsgebied: Arbeidsrecht en socialezekerheidsrecht
Lid van de Vereniging Sociale Advocatuur Nederland (VSAN), de Vereniging voor Arbeidsrecht (VvA) en de Specialisatievereniging Sociaal Zekerheidsrecht (SSZ)
‘Ik heb gemengde gevoelens bij de overbruggingsregeling van Dekker. Het is positief dat er extra geld komt, maar het is nog veel te weinig. Er verandert niets aan het probleem van het laag aantal punten per zaak dat op een aantal rechtsgebieden speelt. Het is slechts een doekje voor het bloeden. De problemen blijven.
De onzekerheid groeit al jaren. Zaken zijn complexer geworden en de vergoeding is niet toereikend. Als voorbeeld: ik doe nu een arbeidszaak waar ik al twintig uur aan heb besteed, terwijl de procedure nog gestart moet worden. Ik zit zowel in arbeidszaken als in socialezekerheidszaken geregeld zeer ruim boven het forfait. Vaak ben ik twee keer zoveel tijd kwijt. Dan kom je bij het huidige tarief op 54 euro per uur uit en bij het nieuwe tarief op 60 euro per uur. Dat is problematisch gezien alle kosten die je hebt. Ik blijf erbij dat er 127 miljoen euro nodig is, zoals de commissie-Van der Meer heeft berekend. We staan met de rug tegen de muur en Dekker ziet het belang van gefinancierde rechtsbijstand niet voldoende in.
Ik denk nog na over de oproep van de NOvA en de VSAN om niet te gaan staken. Het zinvolle van de actie was natuurlijk dat hij breedgedragen werd. Dat is nu anders, maar het blijft van belang om druk op de ketel te houden. De NOvA gaat weer met de minister in gesprek. Deze dialoog mag de urgentie echter niet naar de achtergrond drukken. Anders sluit ik verdere acties in de toekomst niet uit.’
‘Zaken gaan zo drie keer over het aantal uren heen’

Naam: Patricia Scholtes (46), #ikpiketweer
Kantoor: Dinove Advocaten, Den Haag
Rechtsgebied: Migratierecht en strafrecht
Lid van de Vereniging Asieladvocaten & -Juristen Nederland (VAJN)
‘Ik vond de staking een goed initiatief, omdat de betalingen al heel lang tekortschieten. Ik ben blij met het kleine beetje extra geld, maar het lost de problemen niet op.
Voor asielzaken geldt bijvoorbeeld dat allerlei simpelere zaken uit het forfait zijn gehaald. Gevolg is dat de zaken die in het forfait blijven ingewikkelder zijn. Het aantal uren wat je vergoed krijgt, is hetzelfde gebleven. Zaken gaan zo drie keer over het aantal uren heen. In bewerkelijke zaken worden vrijwel nooit meer extra uren vergoed. Het recht is ook complexer geworden door Europese regelgeving en jurisprudentie. Het uurtarief is door dit alles drastisch omlaag gegaan.
Ik werk voor zo’n zestig à zeventig procent op toevoegingsbasis. De betalende praktijk vangt de verliezen van de toevoegingspraktijk op. De sociale advocatuur sterft uit als we niets doen. Wij nemen als kantoor geen stagiair meer aan omdat we dat niet kunnen betalen.
Toen Dekker liet weten dat er extra geld beschikbaar komt, was ik blij. Ik zie het als een eerste stap en de onderhandelingen zijn heropend. Maar er is nog een lange weg te gaan en de druk moet erop blijven.
Mijn vreugde was echter van korte duur. Dezelfde dag werd bekend dat het kabinet de rechtsbijstand rond de asielaanvraag grotendeels gaat schrappen. Dat baart me zorgen. Uit het rapport van de commissie-Van Zwol blijkt dat het kabinet deze maatregel beter niet kan nemen. Dat heeft staatssecretaris Broekers-Knol in de wind geslagen.
Ik denk wel dat ik van de staking afzie, omdat daar op dit moment te weinig draagvlak voor is. Ik kan me voorstellen dat er op den duur alsnog acties nodig zijn.’
‘Ik blijf begin januari verhinderd’

Naam: Diederik Briedé (44), #ikpiketnogsteedsniet
Kantoor: Briedé Cassese Advocaten & Mediators, Almelo
Rechtsgebied: Huurrecht
Lid van de Vereniging van Huurrecht Advocaten (VHA)
‘Ik vind het een bijzondere omslag van de minister. Eerst was er helemaal niets mogelijk en nu ineens wel. De aangekondigde actie wierp dus zijn vruchten af. Dekker wil hiermee tijd kopen. Hij heeft de nood nu gelenigd en gaat vervolgens door met de stelselherziening. Over twee jaar hebben we weer hetzelfde probleem.
Ik blijf daarom de eerste twee weken van januari verhinderd, ook al ga ik daarover nog wel in gesprek met andere huurrechtadvocaten. Voor mij als huurrechtadvocaat is de staking een soort symboolstaking. Ik doe mee om toch een signaal af te geven. Er is naar het publiek toe een wereld te winnen. Menigeen denkt dat advocaten het zelf wel kunnen rooien.
Ik voer een intensieve procespraktijk, zo’n zeventig procent op toevoegingsbasis. Dat zijn technische, vaak bewerkelijke zaken waar geen riante vergoeding tegenover staat. Ik ken ook genoeg principiële advocaten die alleen huurders bijstaan vanuit sociaal oogpunt. Dat gaat vaak om een complexe doelgroep die niet alleen huurproblemen hebben. Ik steun de actie voor mezelf maar juist ook voor deze groep advocaten.
Mijn collega en ik blijven zaken op toevoeging doen. Dat lukt door de lage kosten vanwege onze praktijk aan huis en de betalende cliënten. Maar ook ik weiger inmiddels weleens huurderszaken omdat het te weinig oplevert. Echte spoedgevallen help ik altijd, ook in de eerste twee weken van januari. Je laat iemand die op straat wordt gezet niet in de kou staan.
Als er geen structurele oplossing komt, ga ik in de toekomst wellicht minder huurderszaken doen. Op die manier kalft het vak van huurrechtadvocaat wel af. Wie gaat het nog doen? Veel huurrechtadvocaten zijn oude rotten in het vak. Er moet nieuwe aanwas komen.’
‘Het is een wassen neus’

Naam: Marina Molenaar (41), #ikpiketnogsteedsniet
Kantoor: Molenaar & Hermes Advocaten & Mediators, Noord-Scharwoude
Rechtsgebied: Familierecht
Lid van de vereniging Familie- en Erfrecht Advocaten Scheidingsmediators (vFAS)
‘Ik en mijn vier kantoorgenoten blijven verhinderd de eerste twee weken van januari. Ik ben op zichzelf blij dat de minister een handreiking heeft gedaan, maar het is een wassen neus. Tien euro per punt is leuk, maar het lost het probleem van de extra uren per zaak niet op. Bovendien merk je pas iets van dat extra geld na declaratie. Dat is bij familiezaken na zo’n anderhalf jaar.
Ik heb het systeem van gefinancierde rechtsbijstand sinds mijn start als familierechtadvocaat alleen maar achteruit zien gaan. Toen ik begon in 2004 was de samenleving veel simpeler. Een echtscheidingsprocedure kon je toen makkelijk in tien punten afdoen. In de loop der jaren is er zoveel meer bij gekomen. Een ouderschapsplan, viergesprekken met de advocaat van de tegenpartij, het proberen te schikken. Echtscheidingen waarbij je dertig, veertig of soms vijftig uur aan het werk bent voor tien punten zijn geen uitzondering meer. Een vergoeding voor extra uren wordt meestal afgewezen. Het kan gewoon niet uit met alle kosten die je hebt.
Zo’n veertig procent van mijn zaken doe ik op toevoeging. De rest is betalend. Het is zuur dat de betalende cliënten eigenlijk compenseren voor het verlies dat je draait op toevoegingszaken.
Op kantoor praten we best vaak over de vraag of we nog wel toevoegingszaken moeten doen. Zonder zou ik ongeveer net zoveel verdienen, omdat de kosten omlaaggaan en ik minder kan werken. Voor mij persoonlijk zou dat een prima oplossing zijn. Maar als we dat allemaal doen, waar moeten al die mensen die recht hebben op gefinancierde rechtsbijstand dan naartoe?
De staking betekent voor mij dat er geen zittingen worden gepland. De omgangszaken, echtscheidingen en alimentatiezaken kun je prima een paar weken doorschuiven. Dat is anders voor de ondertoezichtstellings- en BOPZ-zaken. Daar gaan grote gaten vallen als veel advocaten staken.’