Tijdens vakantie heeft een werknemer recht op zijn gebruikelijke loon. Dit lijkt een helder uitgangspunt, maar in de praktijk ontstaan bij einde dienstverband toch vaak problemen als openstaande vakantiedagen moeten worden uitbetaald.
Over de vraag wat onder het zogeheten vakantieloon moet worden verstaan, heeft het Hof van Justitie van de Europese Unie zich meerdere malen gebogen. Uit de rechtspraak volgt dat een werknemer tijdens vakantie loon dient te ontvangen dat vergelijkbaar is met het loon over gewerkte periodes en dat de werknemer geen financieel nadeel mag ondervinden van het opnemen van vakantie.1 Het vakantieloon dient te bestaan uit het vaste basisloon en alle looncomponenten die ‘intrinsiek samenhangen met de taken die de werknemer zijn opgedragen in het kader van de arbeidsovereenkomst’. Componenten die alleen strekken ter vergoeding van occasionele of bijkomende kosten hoeven niet te worden meegenomen. Het is uiteindelijk aan de nationale rechter om te beoordelen of er een intrinsiek verband bestaat tussen een looncomponent en een opgedragen taak.2
De artikelen 7:634-7:645 BW regelen dat een werknemer gedurende vakantie recht op loon behoudt en dat de werknemer bij einde dienstverband recht heeft op loon over de opgebouwde maar niet-genoten vakantiedagen. Wat het vakantieloon betreft, gaat de Hoge Raad uit van ‘het gehele tussen werkgever en werknemer overeengekomen loon’.3 Een nadere invulling van het loonbegrip heeft plaatsgevonden in de lagere rechtspraak. Van de volgende looncomponenten hebben rechters geoordeeld dat deze behoren tot het vakantieloon:
– basisloon;
– vakantiebijslag, vaste dertiende maand en vaste eindejaarsuitkering;4
– provisie,5 winstdeling, prestatiebonus en een bonus afhankelijk van het ondernemingsresultaat (mits werknemer die ook ontvangt over periodes dat hij niet werkt);6
– overwerkvergoeding (mits werknemer op regelmatige basis overuren maakt en de vergoeding daarvan een belangrijk onderdeel is van de totale vergoeding); 7
– onregelmatigheidstoeslag en avond-, nacht- en/of weekendtoeslag;8
– ploegentoeslag, structurele operationele toelage en consignatietoeslag.9
Over de vraag of het werkgeversdeel van de pensioenpremie deel uitmaakt van het vakantieloon laat de rechtspraak geen eenduidig beeld zien.10 Het feit dat deze premie tijdens vakantie wordt doorbetaald, pleit er wat ons betreft voor om de premie ook bij einde dienstverband tot het vakantieloon te rekenen. De reis- en onkostenvergoeding behoren niet tot het vakantieloon, evenmin als de leaseauto die privé wordt gereden.11 Een autovergoeding wordt wel tot het vakantieloon gerekend.12
Voor het bepalen van de waarde van variabele looncomponenten wordt doorgaans een gemiddelde vastgesteld, waarbij in de rechtspraak referteperiodes worden gehanteerd variërend van drie tot zes jaar.
Als vakantiedagen tijdens ziekte zijn opgebouwd, dienen deze overigens te worden afgerekend tegen honderd procent van het loon, ook als het loon tijdens ziekte lager lag.13 Dit geldt niet alleen voor de uitbetaling van vakantiedagen bij het einde van het dienstverband, maar eveneens voor het loon tijdens vakantie gedurende het dienstverband.14
Door Karol Hillebrandt en Lisa van den Goorbergh, beiden advocaat bij Palthe Oberman Advocaten in Amsterdam.
Noten
1 ECLI:EU:C:2006:177; ECLI:EU:C:2009:18; ECLI:EU:C:2014:351.
2 ECLI:EU:C:2011:588.
3 ECLI:NL:HR:1990:AD1017.
4 ECLI:NL:KTGROT:1992:AG0585; ECLI:NL:GHSHE:2015:3181.
5 ECLI:EU:C:2014:351.
6 ECLI:NL:RBAMS:2012:BX1486; ECLI:NL:RBNNE:2017:1145; ECLI:NL:GHSHE:2017:5419; ECLI:NL:GHARL:2018:7137.
7 ECLI:EU:C:2018:1018.
8 Zie onder meer ECLI:NL:GHDHA:2016:2587; ECLI:NL:RBOVE:2016:4302; ECLI:NL:GHSHE:2017:1003; ECLI:NL:RBZWB:2017:3428; ECLI:NL:GHSHE:2018:1175; ECLI:NL:GHARL:2018:11061; ECLI:NL:RBNHO:2018:11695; ECLI:NL:RBAMS:2019:595.
9 ECLI:NL:CRVB:2015:1820.
10 Pensioenpremie wel meegenomen: ECLI:NL:GHDHA:2014:72; ECLI:NL:RBMNE:2015:5365; ECLI:NL:CRVB:2017:4252 en ECLI:NL:RBNNE:2017:1145. Pensioenpremie niet meegenomen: ECLI:NL:RBMNE:2018:1888; ECLI:NL:GHARL:2018:7137 en ECLI:NL:RBROT:2018:7074.
11 ECLI:NL:GHSHE:2017:5419; ECLI:NL:RBROT:2018:7074.
12 ECLI:NL:RBUTR:2007:BC3999.
13 ECLI:NL:RBROT:2014:3470; ECLI:CRVB:2017:4017; ECLI:NL:RBNHO:2018:2766.
14 ECLI:NL:RBROT:2014:3470.